Atherosclerosis and High Blood Pressure

คำถามจากเพื่อนผู้สูงวัย:

“คนมีความดันโลหิตสูง  ทำไมจึงเกิดเป็นโรคเส้นเลือดแข็ง...

เรามีทางหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดได้อย่างไร ?”

จากสถิติของสหรัฐฯ  เขารายงานตัวเลขที่น่าสนใจว่า

ในคนจำนวนสามคน  ที่เป็นผู้ใหญ่ (adult)  เขาจะพบว่า 

มีหนึ่งคนเป็นโรคความดันโลหิตสูง

เขายังกล่าวต่อไปว่า  90 %  ของคนที่เป็นผู้ใหญ่แล้วนี้  หากไม่ตายเสียก่อน

และมีอายุรอดถึง  80  เมื่อใด  ระดับความดันของโลหิตจะสูงขึ้น

ซึ่งเขาเรียกว่า  โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension)

แม้ว่า  ความดันโลหิตสูง  จะพบบ่อยจนกระทั้งถือเป็นเรื่องธรรมดาแล้วก็ตาม

แต่มันเป็นโรคที่น่ากลัว  เพราะ  มีมันอันตรายต่อคนเรา

ซึ่งได้รับการยืนยันแล้วว่า  โรคความดันโลหิตสูงนี้เอง
 
ที่เป็นต้นตอที่ก่อให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็ง(atherosclerosis) 

และจะนำไปสู่ภาวะอุดตันของกระแสเลือด

ทำให้เกิดภาวะที่น่ากลัวสองอย่าง  นั้นคือ  สมองถูกทำลาย (stroke)

และ กล้ามเนื้อหัวใจถูกทำลาย (heart attack) เพราะขาดเลือด & ออกซิเจน

ความดันโลหิตที่สูงกว่า 140/90  จะพบเห็นใน:

ในคนที่มีส่วนสัมพันธ์กับอาหารที่ดี (healthy diet) และ มีการป้องกันโรค

มีคำถามว่า ท่านทราบหรือไม่ว่า 

อาหารที่ท่านที่ท่านรับประทาน---หรือไมได้รับประทาน

อาจมีส่วนในการลด  หรือ ป้องกันไมให้เกิดโรคความดันโลหิตสูงได้ ?

นอกจากนั้น  การลดน้ำหนักตัว  จากน้ำหนักตัวที่มีมากเกิน  หรือ  ลดความอ้วน 

ก็เป็นวิธีการที่ดีมีประสิทธิภาพ  ในการลดความดันโลหิตลงได้เช่นกัน

โดยการเปลี่ยนแปลงนิสัยการรับประทานอาหารบางอย่าง

เช่น  คำนวน  แคลอรี่ (จากอาหาร)ที่ท่านรับประทาน 

และ วัดดูน้ำหนักของตัวเองที่ลดลง

อาจทำให้ท่าน...สามารถลดความดันโลหิตของท่านลงได้

ตามความเป็นจริง  ส่วนใหญ่จะพบว่า  คนเป็นโรคความดันสูง จะไมมีอาการแสดง 

แม้ว่า  ความดันจะสูงมาก (severe hypertension) ก็ตาม

อย่าได้แปลกใจนะว่า  ในคนที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงทั้งหลาย

มีเพียง 35 % เท่านั้น  ที่สามารถควบคุมระดับความดันสูงได้ 

ถ้าหากท่านเป็นหนึ่งในจำนวนที่เหลือ  ที่ไม่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตสูงได้

บอกได้ทันที่ว่า...สิ่งไม่ดี  หรือผลอันไม่พึงปรารถนา

กำลังจะเกิดขึ้นกับเส้นเลือดแดงของท่านทันที

High Blood Pressure Basics

ข้อมูลเบื้องต้นของความดันโลหิตสูง

ความดันโลหิตของคนเรา  หมายถึงความดันที่เกิดขึ้นภายในเส้นเลือดแดง

จะถูกรายเป็นตัวเลขสองจำนวน  ตัวบน  และ ตัวล่าง

ยกตัวอย่าง   “125 / 80”  ถามว่า  มันหมายความว่าอย่างไร ?

§  เลขตัวบน  คือ systolic blood pressure  เป็นระดับความดันที่ขึ้นสูงสุด

เมื่อหัวใจทำการปั้มเลือดให้ผ่านไปตามเส้นเลือดแดงทั้งหลาย

§  เลขตังล่าง  คือ diastolic blood pressure เป็นความดันในเส้นเลือดแดง 

ซึ่งวัดได้ในขณะที่กล้ามเนื้อหัวมีการคลายตัวหลังการปั้มเลือด 

ความดันจะลดลงสูระดับดังกล่าว

จงจำไว้ว่า  ระดับความดันปกติ  จะต้องต่ำกว่า 120/80

และ เมื่อใดก็ตามที่ความดันโลหิตของท่านสูงกว่า 140/90 เมื่อใด 

ท่านจะได้รับคำแนะนำให้ทำการรักษาด้วยการลดความดันทันที...

สำหรับท่าน  ที่เป็นโรคเบาหวาน, โรคไต, หรือ โรคหลอดเลือดแดงตีบแข็ง

ความดันจะต้องลดต่ำกว่า  130/80

เขียนมาตั้งนาน  กว่าจะตอบคำถามว่า

ความดันโลหิตสูง  มันทำให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็ง (atherosclerosis)

ได้อย่างไร ?

ลองหลับตา  แล้วนึกภาพตาม...

ทุกครั้งที่หัวใจมีการบีบตัว  หรือ ทุกครั้งที่หัวใจเต้น “ตุบ”

มันจะดันเลือด  ให้ไหลผ่านเส้นเลือดแดงตลอดทั่วทั้งร่างกาย

ในกรณีที่มีความดันโลหิตสูง  แต่ละครั้งที่หัวใจบีบตัว 

เส้นเลือดแดงทั่วร่างกายจะมีการขยายตัวมากกว่าปกติที่ควรจะเป็น

จากการที่เส้นเลือดถูกทำให้ขยายตัวเพิ่มมากขึ้นนั่นแหละ...

มันได้ทำร้ายเซลล์บุภายเส้นเลือดแดง  ที่มีความละเอียดอ่อนมาก 

ซึ่งมีชื่อเรียกว่า  endothelium  ได้รับรอยแผลขึ้น

มีความจริงอย่างหนึ่ง  ทีเราควรทราบไว้  นั้นคือ 

ทุกอย่างในร่างกายของคนเรา  ต่างมีบทบาทด้วยกันทั้งนั้น
 
เซลล์บุภายในเส้นเลือดแดงก็เช่นกัน  หน้าที่ของมัน 

คือ ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้เส้นเลือดเกิดแข็งตัว (atherosclerosis) 

ไม่ให้เกิดขึ้น  เมื่อมันถูกทำลายจากความดันโลหิตสูงเมื่อใด...

จะมีเม็ดเลือดขาว  และไขมันเลว LDL cholesterol เข้าไปเกาะตัวตรงบริเวณ

รอยแผลทันที  โดยมีเซลล์เม็ดเลือดขาว  และไขมัน LDL

จะพอกตัวเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในที่สุดกลายเป็นคาบ (plague) ของโรคเส้นเลือด

แข็ง (atherosclerosis)

คราบของไขมัน  และเซลล์บนผนังของเส้นเลือดแดง  โดยตัวของมัน 

ไม่มีอันตราย  มันจะมีขนาดโตขึ้นเรื่อย  และไม่มีอาการใด เป็นเวลานับปี

ไม่รู้ว่าเมื่อใดมันจะเกิด...คราบของไขมันดังกล่าว 

ถูกกระแสเลือดแดกระแทกจนแตก  ซึ่งจะตามด้วยการมีการสร้างลิ่มเลือดเกิด

ขึ้น  และลิ่มเลือดนี้แหละที่จะอุดเส้นเลือดแดงของอวัยวะที่สำคัญ 

เป็นเหตุให้เกิดภาวะหัวใจ  และสมองถูกทำลาย (heart attack หรือ stroke)

มาถึงตอนนี้  เราคงหมดความสงสัยแล้วว่า  ทำไมความดันโลหิตสูง 

จึงทำให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็งได้  แต่ที่น่ากลัวกว่านั้น  คือ

เมื่อใดก็ตามที่เกิดมีโรคเส้นเลือดแข็งขึ้น 

มันย่อมเพิ่มโอกาสให้เกิดภาวะแทรกซ้อนขึ้นได้

เช่น:

§  กล้ามเนื้อหัวใจถูกทำลาย (heart attack)

§  สมองถูกทำลาย (stroke)

§  โรคเส้นเลือดส่วนปลาย (peripheral arterial disease)

§  สมรรถทางเพศเสียไป

§  โรคไต

เมื่อพูดถึงผู้ร้าย...

ความดันโลหิตสูง  ก็เป็นหนึ่งใน “ผู้ร้าย”  ที่น่ากลัวตัวหนึ่ง 

มันไม่ได้เป็น “ผู้ร้าย” เพียงตัวเดียว  ความร้ายกาจของมันจะเพิ่มมากขึ้น

เมื่อมันมีโอกาสร่วมกับ “ผู้ร้าย” (โรค) ตัวอื่น เช่น:

§  โรคเบาหวาน

§  ระดับไขมัน cholesterol สูง

§  สูบบุหรี่

ตามความเป็นจริง  ในสังคมรอบตัวของมนุษย์เรา

จะมีผู้ร้ายในรูปแบบต่าง ๆ มากมาย  ที่แทรกตัวอยู่ในหน่วยงานต่าง ๆ

ซึ่งเราไม่ต้องไปพูดหรอกว่า...มันน่ากลัวขนาดใหน?

แต่เมื่อหันกลับมามองดูภายในตัวของเรา  ก็จะพบว่า

มีตัว (ผู้) ร้ายที่น่ากลัว ท่เรากำลังกล่าวถึง คือ โรคความดันโลหิตสูง

อย่างที่ได้กล่าวมาแล้ว  โรคความดันโลหิตสูง 

สามารถทำให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็ (atherosclerosis) ได้จริง

แต่ความร้ายกาจของมันจะเพิ่มมากขึ้น  เมื่อมันมี “ตัวร้าย”  ร่วมสังคกรรมด้วย

ยกตัวอย่าง  เมื่อท่าน  มีโรคความดันโลหิตสูง (ตัวร้ายตัวที่หนึ่ง) 

และ ยังมีตัว(ผู้)ร้าย ตัวอื่นร่วมอยู่ในกาย  เช่น โรคเบาหวาน 

หรือ  มีพฤติกรรมที่ไม่ดีบางอย่าง เช่น สูบบุหรี่  ดื่มแอลกอฮอล์

อันตรายจากโรคเส้นเลือดแข็ง(atherosclerosis) จะเกิดขึ้นได้อย่างง่ายดาย

การรักษาความดันโลหิตสูง...

คือการป้องกันไมให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็งนั้นเอง

การรักษาโรคความดันโลหิตสูง  สามารถป้องกันไมให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็งได้

ซึ่งเราจะพบเห็นจากสถิติของคนที่เป็นความดันสูง  พบว่า:

 

เมื่อได้รับการรักษาความดันสูงในช่วงเวลา  50   ปีที่ผ่านมา  

ปรากฏว่า  อัตราการตายจากโรคกล้ามเนื้อหัวใจถูกทำลาย (heart attack)

และ สมองที่ถูกทำลาย (stroke) จะลดลง

ยกตัวอย่าง  ในคนที่มีอายุกลางคน  หรือ วัยแก่กว่า เป็นโรคความดันโลหิตสูง

การที่เราสามารถลดระดับความดันตัวบน (systolic pressure) ลงได้ 10 จุด

สามารถนำไปสู่:

·        50% ถึง 60% สามารถลดความเสี่ยงต่อการตายจากสมองถูกทำลาย (stroke)

·        40% ถึง 50% สามารถลดความเสี่ยงจากการตายจากหัวใจถูกทำลาย (heart attack)

การออกกำลังกาย  และ รับประทานอาหารที่ปริมาณของเกลือต่ำ (low-salt diet)

ซึ่ง พบได้ในอาหารประเภทผลไม้  และผักทั้งหลาย 

สามารถลดระดับความดันลงได้ระดับหนึ่ง (moderate)

ในคนทั่วไป  คนไข้ส่วนใหญ่  จำเป็นต้องได้รับยาลดความดันโลหิต

ด้วยการได้รับยาสองตัว  หรือ มากกว่าสองตัวขึ้นไป

ในปัจจุบัน  เรายังไมมียาใด ที่ได้รับการพิสูจน์ว่าสามารถป้องกัน

ไม่ให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็งได้

โดยสรุป  โรคความดันโลหิตสูง 

ถือเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคเส้นเลือดแข็ง (atherosclerosis)

เป็นโรคที่ตรวจพบได้ง่าย  และ สามารถรักษาได้

ดังนั้น...อย่าได้ละเลยต่อการตรวจร่างกาย  

ตรวจให้รู้ว่า  ตัวเองมีโรคความดันหรือไม่...

ถ้าบังเอิญท่านมีโรคความดันโลหิต  จงจัดการควบคุมให้อยู่ในสภาพปกติให้ได้ 

เมื่อท่านทำได้  ท่านจะรอดพ้นจากการเป็นโรคเส้นเลือดแข็งได้

Adapted from:

http://www.webmd.com/hypertension-high-blood-pressure/atherosclerosis-and-high-blood-pressure?page=2