What is Vertigo? 1

Dec. 20. 2012

เราจะได้ยินพวกแพทย์ชอบพูดทับศัพท์กันว่า

คนไข้มีอาการ vertigo 
สำหรับคนที่ไม่เคยได้รับฟังเรื่องดังกล่าวมาก่อนคงไม่ทราบว่า  
คำดังกล่าว  มันหมายถึงอะไร ?

Vertigo หมายถึงความรู้สึกวิงเวียน  เหมือนมีอะไรหมุน
ซึ่งอาจเป็นตัวเองหมุน  หรือสิ่งรอบกายหมุน...

ซึ่งตามเป็นจริง  จะพบว่า 
เราทุกคนต่างมีความรู้สึกดังกล่าวกันแทบทุกคน  โดยเฉพาะ

เมื่อเรานั่งม้าหมุนกัน...

เมื่อมีอาการ vertigo ขึ้น  เราอาจมีอาการอย่างอื่นเกิดขึ้น เช่น:

• nausea, vomiting, ‘sea sickness’
• difficulty concentrating
• difficulty reading
• loss of short term memory
• poor balance, clumsiness
• disorientation
• sensitivity to bright lights and noise
• inability/difficulty driving
• poor tolerance of crowds

สาเหตุทำให้เกิด Vertigo:

มีสาเหตุหลายอย่างทำให้เกิดอาการ vertigo…

สาเหตุหลัก คือ ปัญหาที่เกิดในอวัยวะของหูชั้นใน (vestibular organ)

อวัยวะส่วนนี้เองที่ทำหน้าที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับตำแหน่ง (position) และ

การเคลื่อนไว (movement) ของศีรษะในขณะเรายืนตรง  และอวัยวะ

ดังกล่าวยังทำหน้าสำคัญต่อรักษาสภาพการทรงตัว และทำให้ลูกตาของเรา
ตรึงอยู่ที่วัตถุแม้ว่าเราจะเคลื่อนไหว  หรือวัตถุเคลื่อนไหวก็ตาม

ตัวอย่างของโรคที่ทำให้เกิดการทรงตัวเสียไปได้แก่:

• Benign Positional Vertigo (most common)
• Meniere’s Disease
• Perilymph Fistula
• Endolymphatic Hydrops
• Labyrinthitis (viral or bacterial)
• Acoustic Neuroma

การทำงานของระบบการทรงตัว (normal vestibular function):

ภายใต้ภาวะปกติ...

ในหูชั้นในของคนเราจะมีท่อครึ่งวงกลมจำนวนสามอันตั้งฉากซึ่งกันและกัน

ในสภาพปกติ  เราจะพบก้อนคริสตอลของแคลเซี่ยมคาร์บอเนต  ก้อนเล็กๆ

อยู่ในส่วนของอวัยวะการทรงตัว (vestibular organ) ชื่อ utricle โดยมันจะ

ถูกยึดรวมตัวกันด้วยสาร gelatinous mass  ซึ่งคลุมอยู่บนขน (hair cells)

อีกทีหนึ่ง

ในขณะที่ศีรษะของเราไปรอบ ๆ  ก้อน gelatin ที่มีคริสตอลของแคลเซี่ยม

คาร์บอเนตจะเปลี่ยนตำแหน่ง  ทำให้ขนซึ่งเป็นปลายประสาทรับความรู้สึก

(sensory receptors) ถูกกระตุ้น  และส่งสัญญาณข้อมูลเกี่ยวกับตำแหน่ง

และการเคลื่อนไหวไปยังมองให้รับทราบที่แท้จริง

นอกจากอวัยวะครึ่งวงกลม (semicircular canals) แล้ว...

ยังมีน้ำ...เรียกว่า endolymph  บรรจุอยุ่ภายในท่อครึ้งวงกลมทั้งสาม

ซึ่งถือว่า  เป็นส่วนที่สำคัญสำหรับการทรงตัว

การวางตัวของท่อครึ่งวงกลม  ธรรมชาติจะวางตัวในตำแหน่งที่เมื่อศีรษะของ

คนเราเคลื่อนไหวมนอากาศ (space)  จะทำให้น้ำในท่อทั้งสามเคลื่อนไปใน

ทิศตรงกันข้ามซึ่งกันและกัน  และขณะที่น้ำ (endolymph) เคลื่อนไหวนั้น  จะ

ทำให้ขน (hair cells) ซึ่งเป็นปลายประสาทจะถูกแรงดัดให้โค้งงอ...

และปลายประสาทดังกล่าวมีความไว (sensitive) และสามารถรับรู้ทิศทาง

และความเร็วของของศีรษะที่เคลื่อนไหว

ถ้าระบบประสาทการทรงตัวเสียไป...อะไรจะเกิดขึ้น ?

เมื่อระบบการทรงตัวในหูชั้นในได้รับบาดเจ็บ  หรือถูกทำลายโดยการ

อักเสบ  หรือเกิดการเสื่อมสลายตามอายุที่แก่ขึ้น  จะพบว่า...

ก้อนคริสตอลของแคลเซี่ยมคาร์บอเนตจะแยกตัวออกมาจากก้อนเจลาติน

ที่อยู่ส่วนที่เรียก utricle

ก้อนคริสตอลแคลเซี่ยม...จะหลุดลอยไปรอบๆ หูชั้นใน  และบางก้อน

จะหลุดลอยเข้าไปในท่อครึ่งวงกลมอันหลัง (posterior semicircular

Canal) ซึ่งมันจะอยู่ในที่แห่งนั้นจนกว่าศีรษะจะอยู่ในบางตำแหน่ง  ที่

แรงโน้มถ่วง (gravity) ทำให้ก้อนคริสตอลหลุดออกจากท่อครึ่งวงกลม

นั้นไป

 1  2  NEXT  >>