Anemia of Inflammation and Chronic Disease 1

Feb 27, 2013 

What is anemia?

ได้เห็นเพื่อนนักสวิงลูกกอล์ฟ...

มีข้อสังเกตอย่างหนึ่ง  นั่นคือพวกเขาจะสนใจใน “ไม้” ตีลูกกอล์ฟ  โดย

เราจะพบว่าพวกเขาจะศึกษาแต่ละไม้ทุกแง่ทุกมุม  รู้เป็นอย่างดีว่า 

เมื่อลูกกอล์ฟที่ตีไปแล้ว  วางอยู่ในลักษณะ หรือตำแหน่งใดๆ

เขาสามารถเลือกใช้ไม่กอล์ฟ (ซึ่งมีทั้งหมด 14 ไม้ด้วยกัน) ว่า

จะใช้ไม่อันใดจึงจะเหมาะสม สามารถแก้ปัญหาได้....
แต่บังเอิญไม่ที่มีเกิดขำรุดเสียหาย...ย่อมทำให้ผลการเล่นกอล์ฟเสียหายไปด้วย

นั่นเป็นเรืองการเรียนรู้เรื่องอาวุธ (ไม้กอล์ฟ) นอกกาย

ลองหันมาพิจารณาดูเม็ดเลือดที่อยู่ในร่างกายของเรา
ซึ่งทำหน้าที่นำออกซิเจน และอาหารไปให้เนื้อเยื่อ และอวัยวะต่าง ๆ ทั่วร่างกาย
หากเกิดมีความผิดปกติเกิดขึ้น  ผลจะเป็นอย่างไร ?

จะขอเริ่มต้นด้วยเรื่อง “โลหิตจางจากการอักเสบ และโรคเรื้อรัง

(Anemia of inflammation & chronic disease)

เลือดจางเป็นภาวะ หรืเป็นโรคอย่างหนึ่ง 

ซึ่งมีระดับเม็ดเลือดแดง (RBCs) ต่ำกว่าปกติ

ในเม็ดเลือดแดงจะมีโปรตีนอย่างหนึ่ง มีชื่อเรียก hemoglobin  

มันเป็นโปรตีนที่มีธาตุเหล็กในปริมาณสูง 

และเป็นเพราะธาตุเหล็กนี้เอง  ที่เป็นตัวทำให้เม็ด

เลือดของคนเรามีสีแดง พร้อมๆ กับทำให้เม็ดเลือดแดง

สามารถนำออกซิเจนจากปอดไปเลี้ยงเนื้อเยื้อต่างๆ ทั่วร่างกาย

เนื่องจากคนที่เป็นโรคโลหิตจาง  จะพบปริมาณของเม็ดเลือดแดงจำนวนน้อยลง 

และทำให้ระดับ hemoglobin มีจำนวนน้อยลงไดด้วย

คนเป็นโรคเลือดจาง...

อาจรู้สึกอ่อนล้า เพราะเขาไม่มีเลือดเพียงพอต่อการนำเอาออกซิเจนไปให้

อวัยวะ และเนื้อเยื่อต่างๆ ได้ตามที่ต้องการ  หากจะเปรียบกับการรับประทานอาหาร
ก็มีลักษณะเหมือนกับการรับประทานอาหารไม่อิ่มนั่นแหละ

ถ้าภาวะเลือดจางมีความรุนแรง  และเป็นมานาน...

จะทำให้คนเป็นโรคดังกล่าว  เกิดอาการหายใจไม่อิ่ม (shortness of breath),
ออกกำลังกายได้ไม่นานก็รู้สึกเหนื่อยหอบ,
 สุดท้ายจะทำให้หัวใจ และอวัยวะที่สำคัญเกิดการล้มเหลวลงได้

ภาวะโลหิตจางจากการอักเสบ และโรคเรื้อรัง (AI/ACD)

AI/ACD เป็นคำย่อของ anemia of inflammation และ chronic disease
เป็นโรคโลหิตจางที่พบเห็นไในคนที่ไม่สบาย 
 ซึ่งเกิดจากโรค  หรือจากการอักเสบติดเชื้อมา
เป็นเวลานาน

มะเร็ง และการอักเสบไร้เชื้อ (inflammatory disorders) ซึ่งมีการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้
ทำงานเพิ่มขึ้น  สามารถทำให้เกิดภาวะ AI/ACDได้ด้วย

และมีคนบางคนที่เป็นโรคดังกล่าวได้  อาจไม่มีอาการใด ๆ เลย

ภาวะโลหิตจางที่เกิดจากโรค AI/ACD  อาจทำให้เราเกิดความสับสน 
กับโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กได้ง่ายมาก 
เพราะโรคทั้งสองกลุ่มต่างมีระดับของธาตุเหล็กในเลือดต่ำทั้งคู่

เป็นที่ทราบว่า ธาตุเหล็กที่ไหลเวียนในกระแสเลือด 
เป็นสิ่งที่มีความจำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง  และการขาดธาตุเหล็กทำให้ธาติเหล็ก
ที่สะสมในเนื้อเยื่อหายไป  ซึ่งจะนำไปสู่การทำให้เกิดโรคโลหิตจางได้ 

แต่... ในภาวะโลหิตจางจาก AI/ACD  
เราจะพบว่า  ธาตเหล็กที่สะสมในเนื้อเยื่อจะอยู่ในสภาพปกติ หรือสูง 

ซึ่งแสดงให้เห็นว่า  การที่เลือดแดงลดต่ำลงในคนที่เป็นโรค AI/ACD เกิด

ได้ทั้งที่ระดับของ iron อยู่ระดับปรกติ  ที่เป็นเช่นนั้น เป็นเพราะภาวะอักเสบไร้การ

ติดเชื้อ (inflammatory) และเป็นโรคเรื้อรัง (chronic disease) จะกระทบกับร่างกาย
ไม่ให้ใช้ธาตุเหล็กที่สะสมได้ (มีธาตุเหล็ก...ก็นำไปใช้เพื่อสร้างเม็ดเลือดไม่ได้)
และยังมีผลต่อการดูดซึมเอาธาตุเหล็กจากลำไส้อีกด้วย

การรักษาโรคเรื้อรังบางอย่าง อาจทำให้การสร้างเม็ดเลือดแดงแย่ลงได้

และอาจเป็นต้นเหตุทำให้เกิดภาวะเลือดจางชนิด AI/ACDได้

ภาวะโลหิตจาในกลุ่ม AI/ACD จะพบได้บ่อย  รองจาก iron deficiency anemia  
แต่เมื่อมันไม่ค่อยจะรุนแรง  และที่สำคัญ 
หากเราสามารถรักษาต้นตอได้  ภาวะเลือดจางดังกล่าวสมารถหายได้...

เราสามารถพบโลหิตจางในกลุ่ม AI/ACD ได้ในคนทุกอายุ โดยเฉพาะใน

คนสูงอายุ  ซึ่งมักจะมีโรคเรื้อรังกันสูงมาก

นอกจากนั้น  เรายังพบในคนไขที่ต้องนอนรักษาในโรงพยาบาล

โดยเฉพาะเป็นโรคเรื้อรัง

NEXT  >>