วันเสาร์ที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2556

Peripheral Neuropathy 1

March 2,2013

สุภาพสตรีท่านหนึ่งมีปัญหาด้านสุขภาพกาย...
พร้อมกับบอกให้แพทย์ทราบว่า  เธอรู้สึกรำคาญเกี่ยวกับอาการชา
ที่บริเวณมือ และเท้าของเธอมาเป็นเวลานาน
คุณหมอมองคนไข้ครู่หนึ่ง  พร้อมกับถามว่า
“เธอเป็นโรคเบาหวานหรือเปล่า ?”
“ไม่เป็นค่ะ...”  เธอกล่าวด้วยความมั่นใจ

ถ้าเธอตอบว่า...”ใช่”  เธอเป็นโรคเบาหวาน
ทุกอย่างคงตรงไปตรงมา  โดยแพทย์จะทำการรักษาเบาหวาน
และรักษาอาการที่คนไข้เป็นได้โดยไม่ต้องมองหาสาเหตุอื่น

แต่...เมื่อเธอตอบว่าไม่เป็นเบาหวาน 
มันจึงเป็นหน้าที่ของแพทย์ที่จะต้องให้ความกระจ่างแก่คนไข้... 
ด้วยการทำงานกันต่อไป  เพื่อหาสาเหตุให้ได้ว่า 
อาการชา...ของเธอมีต้นเหตุจากอะไร ?

จะขอเริ่มต้นด้วยโรค Peripheral neuropathy  ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิด

อาการชาตามที่คนไข้บอก

Peripheral neuropathy

ปลายประสาทเมื่อถูกถูกทำลาย   แพทยเขาจะเรียก peripheral neuropathy
เป็นโรคอีกกลุ่มหนึ่งของระบบประสาทถูกทำลาย
มันเป็นปัญหาของปลายประสาทโดยเฉพาะ   ซึ่งโดยปกติจะทำหน้าที่นำข้อมูล
จากระบบประสาทส่วนกลาง (สมอง & ไขประสาทสันหลัง)สู่ส่วนต่างๆ ของร่างกาย

อาการต่างๆ ของเส้นประสาทส่วนปลายถูกทำลาย  มีได้ต่างๆ กันอย่างมากมาย  
ทั้งนี้ย่อมขึ้นกับส่วนของร่างกายที่เกี่ยวข้อง
โดยมีอาการตั้งแต่ “เหมือนถูกของมีคมทิ่มแทง”  หรือ “อาการชา”
ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายเป็นการเฉพาะ  จนกระทั้งถึงกับมีอาการรุนแรง  
เช่น  ออกแสบออกร้อน หรือ อัมพาติ  แขนขาอ่อนแรงไป

ความเป็นจริงเกี่ยวกับปลายประสาทถูกทำลาย

เส้นประสาทส่วนปลายถูกทำลาย มีสาเหตุหลายอย่าง...
บางรายเกิดจากความผิดปกติคทางพันธุกรรม  มีการถ่ายทอดทางพ่อแม่สู่ผู้เป็นลูก
ส่วนรายอื่นๆ อาจเป็นเพราะเส้นปะสารทถูกทำลาย (injury)  หรือเป็นเพราะมีโรคอย่างอื่น
ซึ่งทำให้เกิดการทำลายเส้นประสาทขึ้น

มีคนไข้เป็นจำนวนไม่น้อย  มีปัญหาด้านสุขภาพ
เช่น เป็นโรคไต หรือฮอร์โมนในรางกายสูญเสียการสมดุลไป 
เป็นเหตุทำให้เกิดเส้นประสาทถูกทำลายได้  หนึ่งในสาเหตุที่พบ
ได้บ่อยที่สุด  คือโรคเบาหวาน 

ชนิดของปลายประสาทถูกทำลาย (Types)
เพื่อให้ง่ายแก่การจำ  โรคปลายประสาทถูกทำลายถูกแบ่งออกเป็น:

§  Motor neuropathy.
เป็นการทำลายเส้นประสาท  ที่ทำหน้าที่ควบคุมกล้ามเนื้อและ
การเคลื่อนไหวของร่างกาย  เช่น การเคลื่อนไหวของมือ,  แขน, และการพูดจา

§  Sensory neuropathy.
เส้นประสาททำหน้าที่เกี่ยวกับความรู้สึก  จะทำงานควบคุมเกี่ยวกับสิ่งที่เรารู้สึก
เช่น  ความเจ็บปวด และความรู้สึกเกี่ยวกับการสัมผัสอย่างแผ่วเบา

เมื่อเส้นประสาทที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับความรู้สึกถูกทำลาย  เรา
เรียกว่า sensory neuropathy

§  Autonomic nerve neuropathy.
เส้นประสาทอัตโนมัติ (autonomic nerve) จะทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของร่างกาย
ชนิดที่ไม่สามารถรู้สึกได้  เช่น การหายใจ  และการเต้นของหัวใจ
การทำลายเส้นประสาทชนิดนี้  จะก่อเกิดภาวะที่อันตรายได้

§  Combination neuropathies.
คนเราอาจมีเส้นประสาทหลายชนิดถูกทำลายได้  เช่น เส้นประสาท
ที่ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหว และความรู้สึก (sensory-motor neuropathy)

อาการ (Symptoms)

 อาการต่างๆ ที่เกิดจากเส้นประสาทส่วนปลายถูกทำลาย  
มีได้แตกต่างกันอย่างมากมาย  โดยขึ้นกับชนิด (type) ของเส้นประสาทที่ถูกทำลายไป

Motor neuropathy:
อาการของเส้นประสาทควบคุมการเคลื่อนไหวถูกทำลายได้แก่:
o   กล้ามเนื้ออ่อนแรง (muscle weakness)
o   กล้ามเนื้อปั้น (cramps)
o   กล้ามเนื้อกระตุก (muscle twitching)
o   สูญเสียมวลกล้ามเนื้อ และกระดูก (Loss of muscle and bones)
o   มีการเปลี่ยนแปลงที่ผวิหนัง, ผม และเล็บ
Sensory neuropathy:
อาการที่เกิดจากเส้นประสาทของความรู้สึกถูกทำลาย จะทำให้เกิด
อาการดังนี้
o   อาการชา (numbness)
o   หมดความรู้สึก ในส่วนของร่างกาย (Loss f sensation or
    feeling in body parts)
o   เสียการทรงตัว (Loss of balance)
o   มีความผิดปกติด้านอารมณ์ (emotional disturbances)
o   สูญเสียคุณภาพในการหลับนอน
o   ไม่มีความรู้สึกเจ็บปวด  ซึ่งสามารถนำท่านสู่อันตรายได้
เช่นภาวะ heart attack หรือ ไม่มีความรู้สึกที่เท้า  อาจทำ
ให้เสียขาได้

Autonomic neuropathy:
เมื่อเส้นประสาทอัตโนมัติถูกทำลาย  อาจทำให้เกิดอาการต่อไปนี
o   การเสียเหงื่อไม่เป็นไปตามปกติ  เป็นเหตุให้ไม่สามารถทนต่อ
    ความร้อนได้
o   สูญเสียการควบคุมกระเพาะปัสสาวะ  นำไปสู่การอักเสบติดเชื้อ
    และไม่สามารถควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะได้
o   เกิดอาการวิงเวียน หรือเป็นลม  เพราะไม่สามารถควบคุมความ
    ดันโลหิตได้
o   เกิดท้องร่วง, ท้องผูก หรือไม่สามารถควบคุมการขับถ่ายอุจจาระ
    เนื่องจากเส้นประสาทของลำไส้ หรือระบบย่อยอาหารถูกทำลาย
    ไม่สามารถกลืนอาหาร หรือรับประทานอาหารด้วยความลำบาก
o   อาการที่อาจรุนแรงถึงขั้นทำลายชีวิต  เช่น หายใจลำบาก หรือหัวใจเต้นผิด
    ปกติ

อาการต่างๆ ของเส้นประสาทส่วนปลายถูกทำลาย  อาจมีลักษณะเหมือกับ
โรคทางงร่างกายอย่างอื่น  ซึ่งเป็นหน้าที่ของแพทย์จะเป็นผู้ทำการตรวจแยกโรคเหล่านั้น

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น