Mental stimulation

มีคำกล่าวประโยคหนึ่งว่า...

“เมื่อเรามีสตางค์  แต่ไม่ยอมใช้มัน...

มันก็ไม่แตกต่างกับdkiไม่มีสตางค์แต่ประการใด”

ถ้าจะยกประเด็นนี้ขึ้นมาถก...เราคงต้องเถียงกันอีกนาน

เอาเป็นว่าขอเปลี่ยนเป็น “อวัยวะ” ของเราดีกว่า

เช่น หากไม่ยอมออกกำลังกายเลย ไม่ช้าไม่นานกล้ามเนื้อแขนขา
ก็จะเหี่ยวลงเป็นธรรมดา…

แต่ถ้าเป็นสมองของคนเราละ! 

หากเราไม่ใช้มัน  ไม่ช้าไม่นานมันก็จะฟ่อไป  และที่น่ากลัวที่สุดก็คือ

การเกิดเป็นโรคสมองเสื่อมไปในที่สุดได้

ความคิดหรือความเข้าใจของเราเกี่ยวกับพลังสำรองของสมอง
และพลังเกี่ยวกับด้านความคิด  ในประเด็นที่ว่า

การมีพลังสำรองดังกล่าวเพิ่มขึ้น  สามารถชดเชยสมองที่ถูกทำลาย 

และกลับคืนสามารถชะลอการเกิดอาการของโรคสมองเสื่อม

“อัลไซเมอร์” ได้

พลังสำรองของสมอง:
ความคิดเกี่ยวกับพลังสำรองของสมอง...

เริ่มต้นจากการสังเกตุความสัมพันธ์ระหว่างอาการต่างๆ 
และพยาธิสภาพของสมอง  ปรากฏว่ามันไม่สัมพันธ์กันเสมอไป
 

ยกตัวอย่าง  นาย Katzman และเพื่อน (1989) ได้รายงานคนสูงอายุ
จำนวน 10 ราย  ซึ่งมีความนึกคิดเป็นปกติ  ไม่มีอาการของโรคสมองเสื่อม

เมื่อคนเหล่านั้นตายไปได้ทำตรวจสมองของศพของคนแก่เหล่านั้น

พบว่าสมองของคนเหล่านั้นเป็นโรค “อัลไซเมอร์” ขั้นสุดท้าย

จากข้อมูลที่พบเห็น...

ทำให้นักวิจัยทั้งหลายลงความเห็นว่า

คนเหล่านี้ไม่แสดงอาการของโรคอัลไซเมอร์ เป็นเพราะสมองของพวก

เขาโตขึ้น  มีเซลล์สมองมากขึ้น และการเชื่อมติดต่อเพิ่มมากขึ้น

การมีพลังสำรองเพิ่มมากขึ้นด้วยการมีเซลล์ประสาทสมองเพิ่มขึ้น 

สามารถชดเชยความสามารถส่วนของสมองที่ถูกทำลายโดย

โรคอัลไซเมอร์ได้

จากความจริงที่ปรากฏ  ทำให้พวกเขานิยามคำ “พลังสำรองของ

สมอง และความคิด” เอาไว้ว่า...

“มันหมายถึงความยืดหยุ่นของสมองที่มีต่อส่วนของสมองที่ถูกทำลายไป
ซึ่งปรากฏในโรคสมองเสื่อม  โดยไม่แสดงอาการใดๆ ให้ปรากฏ...

ความรู้สึกนึกคิดของเขายังคงเป็นเหมือนคนปกติทุกประการ

ผลจากการค้นคว้าในเวลาต่อมาพบว่า...

การที่สมองของคนเราถูกกระตุ้นให้ทำงานอยู่เสมอ ๆ  สามารถลดความ

เสี่ยงจากการเกิดโรค “อัลไซเมอร์” ได้

จึงสรุปเป็นความเห็นว่าการที่สมองได้มีกิจกรรมด้วยการคิดอยู่เสมอ 

ย่อมมีโอกาสเพิ่มพลังสำรองของสมองได้

 

ในการพัฒนาสมอง (brain training)…

คงมีความหมายกว้างกว่าการกระตุ้นสมองด้วยการนึกคิดต่อสิ่งท้าทาย

ในชีวิตประจำวันเท่านั้น   แต่หมายถึงการบริหารสติปัญญาอย่างมีแบบ

แผน  เพื่อทำให้การทำงานของสมองดีขึ้น

การพัฒนาสมองถูกนำมาใช้รักษาคนไข้ที่ได้รับบาดเจ็บทางสมอง 
หรือสมองถูกทำลายจากการขาดเลือด (stroke) 
หรือโรคทางระบบประสาทมาเป็นเวลานาน 
ซึ่งสามารถทำให้ความจำ,  ความสนใจ,  ความเชื้อมั่น,  การตัดสินปัญหา,
ตลอดรวมถึงการลดความวิตกกังวลลงได้

เราเคยเชื่อผิดๆ มาแล้วว่า  เราไม่สามารถฝึกในคนสูงอายุได้

แต่จากผลจากการศึกษาแสดงให้เรารู้ว่า  การฝึกสมองสามารถฝึกได้ทุกอายุ

โดยเฉพาะคนที่มีอายุล่วงเข้าวัยกลางคน  และคนแก่...
สามารถทำให้สมองทำงานได้ดีขึ้น

ในการพัฒนาสมอง จำเป็นต้องใช้ความหลากหลาย (Variety), ความท้า

ทาย(challenges) และ ความแปลกใหม่ (novelty)…

เมื่อคนเรามีการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ  หรือหาวิธีการใหม่ๆ ให้ลุล่วง

สามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเซลล์ (neurons)สมอง และตัวเชื่อม

เซลล์ประสาท (synapse) ให้เกิดเพิ่มมากขึ้น
 

การเปลี่ยนแปลงของสมองที่เกิดขึ้นเราเรียกว่า neuroplasticity  

ซึ่งทำให้เพิ่มพลังสำรองของสมอง  และทำให้สุขภาพของสมองโดยรวมดีขึ้น

ในการเรียนรู้ และการเปลี่ยนแปลง... เป็นเรื่องที่ใครๆ ก็พูดได้ 

แต่ไม่ใช้เรื่องง่ายเลย  เป็นเรื่องที่จะต้องใช้ความพยายามอย่างหนักจึงจะประ

สบผล

DR. James Zull กล่าวว่า การเรียนรู้ และการเปลี่ยนแปลง จำเป็นอย่างยิ่ง

ที่เราจะต้องทำให้ตัวเราหลุดพ้นออกจากห้วงแห่งความสุข  ความสบายทั้ง

มวลที่เราเคยมี  และอุปสรรคที่ขัดขวางไม่ให้เราบรรลุเป้าหมายมีเพียงสิ่ง

เดียวเท่านั้น  นั่นคือ  ความกลัว !

หัวใจของการพัฒนา หรือการบริหารสมองได้แก่:

§  ความหลากหลาย (variety): อะไรที่สลับซับซ้อนไปไม่ใช้กลยุทธิ

ทีดีสำหรับสุขภาพของสมองในระยะยาวเลย 
แต่ควรเป็นวิธีที่ประกอบด้วยกิจกรรม (หน้าที่)หลายอย่างทีสมองพึงมี
ซึ่งเหมือนกับการบริหารร่างกาย 

§  ท้าทาย (challenge): เป้าหมายของการพัฒนา คือ ให้สมองของเราได้

สัมผัสกับระดับของความท้าทายที่สูงขึ้นเรื่อยๆ  

§  ความแปลกใหม่ (Novelty): ให้พยายามทำสิ่งใหม่ ๆ 
    เพราะสมองส่วนหน้า (prefrontal cortex) จะมีการพัฒนาได้ดีเมื่อมีการ
    เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ

โดยสรุปการพัฒนาพลังสำรองของสมอง
เป็นเสมือนเป็นเสมือนหยอดเงินใส่กระปุกออมสิน
ซึ่งสามารถนำเงินมาใช้เมื่อคราวต้องการ 
พลังสำรองของสมองก็มีลักษณะคล้ายๆ กัน...
สามารถชดเชยส่วนของสมองที่ถูกทำลายไปได้ 

http://www.sharpbrains.com