ผลที่เกิดจากเส้นเลือดของสมองอุดตัน
หรือภาวะสมองขาดเลือด ที่เราเรียกทับศัพท์ว่า
stroke หรือ brain attack นั้น
ปรากฏว่า มีความแตกต่างกันระหว่างคนไข้แต่ละราย
ซึ่งขึ้นกับชนิด ความรุนแรง และตำแหน่งของสมองที่ขาดเลือด
สมองจัดเป็นอวัยวะที่สำคัญ มีความสลับซับซ้อนอย่างมาก
และแต่ละส่วนของสมอง มีหน้าที่รับผิดชอบกับการทำงานที่เฉพาะของมัน
เมื่อสมองส่วนนั้น ๆ ขาดเลือดหล่อเลี้ยง จะทำให้สมองถูกทำลาย หรือตายไป
ซึ่งจะยังผลให้เกิดขึ้น กับการทำงานของสมองส่วนนั้น ๆ ทันที
บางราย บางรายอาจพิการ หรือไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ
สมองถูกแบ่งออกเป็นสามส่วนหลัก ๆ ดังนี้:
• Cerebrum (right&left sides)
• Cerebellum
• Brain stem
เมื่อเกิดการอุดตันของเส้นเลือดขึ้นที่สมองส่วนใด
ผลย่อมแตกต่างกันไป ตามตำแหน่งที่เส้นเลือดเกิดอุดตัน
ถ้าเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมองส่วน cerebrum เกิดการอุดตัน.
อะไรจะเกิดขึ้น ?
Cerebrum เป็นสมองส่วนที่อยู่ด้านบน และด้านหน้าของกะโหลกศีรษะ
มันทำหน้าที่รับผิดชอบต่อพลังกาย และจิต หรือ วามชำนาญในการทำงานต่าง ๆ
เช่น การเคลื่อนไหว และ ความรู้สึก การพูด คิด กระบวนการคิด และตัดสินใจ ความจำ
ปฏิบัติการทางเพศ ควบคุมอารมณ์ความรู้สึก
สมองส่วนนี้ (cerebrum) ถูกแบ่งเป็นซ้าย และขวา
หรือเรียกว่า hemisphere (ครึ่งซีก...)
จากน้าที่ของสมองส่วนดังกล่าว ถ้าปรากฏว่า เส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมองเกิดการอุดตัน
อาจเป็นบางส่วนของสมอง ที่เสียไป หรือหน้าที่ทั้งหมดเสียไป
เช่น
• การเคลื่อนไหว และความรู้สึก (movement and sensation)
• คำพูด และภาษา (speech and language)
• การกิน และการกลืน (eating and swallowing)
• ความคิด หรือภาพที่เห็นทางจิต (vision)
ความเข้าใจกับสภาพแวดล้อม (perception and orientation to surroundings)
• ความสามารถในการดูแลตัวเอง (self –care ability)
• สามารถควบคุมการขับถ่าย (bowel and bladder control)
• สมรรถภาพทางเพศ (sexual ability)
นอกเหนือจากที่กล่าว คนไข้อาจมีการสูญเสียบางอย่าง
ซึ่งอาจเกิดกับสมองส่วน cerebrum ถูกทำลายไปก็ได้
Effects of a right hemisphere stroke in the cerebrum
ผลที่เกิดจากสมองซีกขวา (cerbrum)ขาดเลือด อาการที่พบ:
• ซีกซ้ายของร่างกายอ่อนแรง (อยู่ตรงข้ามกับสมองส่วนที่ถูกทำลาย)
เรียกอัมพาติครึ่งซีก (Left hemiparesis) และ มีการสูญเสียความรู้สึก
• ปฏิเสธการเป็นอัมพาติ หรือ ไม่สามารถมองทะลุเข้าไปในเหตุการณ์
ซึ่งถูกสร้างโดยสมองที่ขาดเลือด (ดูเรื่อง denial of paralysis)
• มีปัญหาเรื่องสายตา รวมถึงไร้ความสามารถในการมองภาพทางด้านซ้าย
(ft visual field of each eye)
• มีปัญหาด้านสถานที่ ไม่สามารถบอกความลึก สูงต่ำ หรือด้านหน้า-หลัง
ไม่สามารถจำกัดตำแหน่ง หรือรู้ส่วนของร่างกาย
• ไม่เข้าใจแผนที่ หรือส่วนของพื้นราบ ไม่สามารถหาสิ่งของ เช่นเสื้อผ่า หรือห้องน้ำ
มีปัญหาด้านความจำ
• มีปัญหาด้านพฤติกรรม เช่น ไม่สนใจต่อสภาพแวดล้อม
มีการกระทำที่ปราศจากการวางแผน พฤติกรรมไม่เหมาะสม และมีอาการซึมเศร้า
ผลกระทบที่เกิดจากสมองซีกซ้าย Lt. cerebrum ขาดเลือด
ผลกระทบที่เดจาสมองซีกซ้าย (lt cerebrum) ขาดเลือด สมองถูกทำลาย อาการที่พบเห็น ได้แก่:
• มีอาการอ่อนแรงทางด้านซีกขวา ซึ่งอยู่ด้านตรงข้ามของสมองส่วนที
• ถูกทำลาย (rt. Hemiplegia) และมีการสูญเสียความรู้สึก
• มีปัญหาเรื่องการพูด และความเข้าใจในด้านภาษา
• มีปัญหาด้านสายตา รวมทั้งไม่สามารถมองเห็นภาพทางด้านขวา right
• Visual fieldเสียไป
• ไร้ความสามารถที่จะจัดคู่ จัดการ เหตุผล หรือวิเคราะห์
• มีพฤติกรรมเปลี่ยน เช่น ซึมเศร้า ระมัดระวังตน และเกิดความลังเล
• มีปัญหาเรื่องการอ่าน เขียน และเรียนรู้ข้อมูลใหม่
• มีปัญหาเรื่องความจำ
What effects can be seen with a stroke in the cerebellum?
อะไรจะเกิดขึ้น ถ้าสมองส่วน cerebellum ถูกทำลายจากเหตุสมอง
ส่วนดังกล่าวขาดเลือด
สมองส่วน cerebellum จะอยู่ในตำแหน่งที่อยู่ใต้ และด้านหลังของสมอง
ส่วน cerebrum และยื่นไปทางด้านหลังของกะโหลกศรีษะ
เป็นสมองส่วนที่รับข้อมูลต่าง ๆ จากร่างกายผ่านไขประสาทสันหลัง
ทำหน้าที่ประสานงานการทำงานของกล้ามเนื้อ
ตลอดรวมถึงการควบคุมการทำงานอันละเอียดอ่อนของกล้ามเนื้อ
และ ความสมดุลของร่างกาย
แม้ว่า สมองส่วนนี้ (cerebellum) จะไม่ค่อยพบในภาวะขาดเลือดเท่าใดนัก
แต่เมื่อเกิดขึ้น ผลที่เกิดขึ้น สามารถก่อให้เกิดความรุนแรงขึ้นได้
ผลที่เกิดจากสมองส่วนดังกล่าวขาดเลือด จะพบ 4 อย่าง ดังนี้:
• ไม่สามารถเดินได้ และมีปัญหาด้านประสานงาน และการทรงตัว
• เป็นเหตุให้เดินเซ (ataxia)
• วิงเวียน (dizziness)
• ปวดศีรษะ (headache)
• คลื่นไส้ และอาเจียน (nausea and vomiting)
เมื่อก้านสมองขาดเลือดมาหล่อเลี้ยง ผลที่เกิดขึ้นจะเป็นเช่นใด ?
Brain stem หรือก้านสมอง จะอยู่ในตำแหน่งฐานของสมอง
และอยู่เหนือไขประสาทสันหลัง (spinal cord)
เป็นส่วนที่มีบทบาทสำคัญต่อชีวิตของคนเรา
เช่น มีหน้าที่เกี่ยวกับ การเต้นของหัวใจ (heart beat) ความดันโลหิต
(blood pressure) และ การหายใจ (breathing)
นอกจากนั้น ก้านสมองยังมีส่วนเกี่ยวขอ้งกับการควบคุมประสาทการเคลื่อนไหวของตา
การฟัง การพูด การเคี้ยวอาหาร และ การกลืน
ผลจากการทีก้านสมองถูกตัดขาดจากเลือดที่มาหล่อเลี้ยง ได้แก่
• Breathing and heart functions
• Body temperature control
• Balance and coordination
• Weakness or paralysis in all four limbs
• Chewing, swallowing, and speaking
• Vision
• Coma
ใครก็ตามที่เกิดเส้นเลือดไปเลี้ยงก้านสมองอุดตัน...คนไข้มักจะเสียชีวิต
www.Hopkinsmedicine.org.: Effects of stroke (Brain attack)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น