ถ้าเราเข้าใจผลที่เกิดขึ้นจากเส้นประสาท หรือเซลล์ประสาท ที่ได้รับบาดเจ็บ
จะทำให้เราเข้าใจ “กลไก” การเกิดอาการปวดประสาท (neuralgia ) ได้...
Peripheral nerve injury:
เมื่อเส้นประสาทถูกทำลาย
การตอบสนองของเซลล์ประสาทต่อบาดเจ็บ (injury) ที่เกิดขึ้น
สามารถบ่งบอกได้จากความรุนแรงของบาดเจ็บ (severity) ที่เกิดขึ้นกับเส้นประสาท
ซึ่งนาย Seddon ได้ทำการแบ่งการบาดเจ็บของเส้นประสาทเป็น 3 รูปแบบ:
o Neurapraxia เส้นประสาทได้รับบาเจ็บไม่รุนแรง เช่น เป็นแค่ความชอกช้ำจากแรงที่มากระแทก
o Axonotomesis ใยประสาททั้งหมดถูกตัดขาด แต่เยื่อหุ้มของเส้นประสาทยังอยู่ในสภาพเดิม
o Neurotmesis เส้นประสาทถูกตัดขาโดยตลอดทั้งเยื้อหุ้มและใยประสาท
หลังจากเส้นประสาทได้รับบาดเจ็บ จะเกิดคลื่นประสาทในชั่วเวลาสั้น ๆ เรียก“Inury discharge”
กว่ามันจะหายไป กินเวลาหลายนาที
คลื่นประสาทดังกล่าว (injury discharge) จะมีความสัมพันธุ์กับการเกิดอาการปวดประสาท
(neuropathic pain) ซึ่งจะเกิดในเวลาต่อมา
เมื่อเส้นประสาทถูกตัดขาด อะไรเกิดขึ้นกับเส้นประสาทที่ถูกตัดขาด?
ส่วนที่อยู่ด้านไกลออกไปจากรอยตัดขาด (distal segment) จะสลายตัวไป และถูกจัดการโดยเซลล์ที่มีชื่อว่า Schwann”s cells
ส่วนต้นของเส้นประสาท จะหดตัว บวม และรวมตัวเป็นกระจุก ประหนึ่งสายลวดสะปริงที่ถูกตัด
เมื่อเส้นประสาทถูกตัดขาด การทำงานของประสาทหลายอย่างจะหายไป
เช่น งานตรงบริเวณเชื่อมต่อ (synaptic terminal function) การส่งคำสั่งของกระแสประสาท
และ ไม่มีการสร้างสารสื่อประสาทอีกต่อไป
เกิดมีกระบวนการที่เรียกว่า Chromatolysis ภายใน Nucleus ของเซลล์ประสาทของเส้นที่ถูกตัด
เป็นการเตรียมพร้อมให้เส้นประสาท (axon) งอกขึ้นมาใหม่ (regeneration)….
บางรายไมสามารถซ่อมแซมได้เหมือนปกติ ปลายประสาทจะรวมตัวกันเป็นก้อน neuroma ขึ้น
และการซ่อมแซม (regeneration) ของเส้นประสาที่เกิดใหม่ จะต้องเซื่อมประสานกับส่วนที่ทำ
หน้าที่รับความรู้สึก (receptor)ได้เหมือนปกติ
ถ้าหากมันไม่สามารถซ่อมแซมได้...สิ่งที่เกิดขึ้น จะทำให้การทำงานของเซลล์ประสาทตัวที่
เกี่ยวข้องสูญเสียการทำงานไป
และคลื่นประสาท (signals) ที่เกิดขึ้น และส่งไปยังสมอง อาจเป็นคลื่นที่ทำให้เกิดมีอาการเจ็บปวด
ขึ้นก็ได้
Central neuronal injury:
บาดเจ็บที่เกิดขึ้นกับประสาทสมองส่วนกลาง (central neural system)
เมื่อมีบาดเจ็บเกิดขึ้นที่ประสาทส่วนกลาง สิ่งที่ตามมา คือ มีการเสื่อมสลายตัวของเซลล์ประสาท (neurone)
และเยื้อหุ้มประสาท Myelin sheath) และจะถูกเมล็ดเลือดขาว (macrophage) กำจัดซากของมันไป
ในกรณีเซลล์ประสาทจากส่วนกลางได้รับบาดเจ็บ และตายไป จะถูกแทนที่ด้วยเซลล์ที่เรียกว่า Glial cell
และเป็นเกิดเป็นแผลเป็น (scar) แทนที่เซลล์ประสาท
และแผลเป็นที่เกิดขึ้นนั้น จะเป็นตัวขัดขวางไม่ให้มีการติดต่อสื่อสารภายในระบบประสาทส่วนกลางได้ตามปกติ
ในกรณีเส้นประสาท trigeminal ได้รับบาดเจ็บ เส้นประสาท และเซลล์- glial cell จะบวมขึ้น
และทำให้ส่วนปลายของแขนงเส้นประสาท (axon) หลุดจากรอยเชื่อมต่อ (synapses) กับเซลล์ประสาท (neurons) ตัวอื่นไป...
เป็นเหตุให้เกิดมีอาการปวดประสาทเกิดขึ้น
นั่นคือต้นเหตุที่ทำให้การส่งคลื่นประสาทผิดเพี้ยนไปจากปกติ
และเชื่อว่า เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปวดประสาท (neuralgia) ขึ้น
>>
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น