เบาหวานประเภท 2 กับอินซูลิน 4

March 20,2013

Continued....

ยาที่แพทย์เรานำไใใช้รักษาคนไข้
นอกจากประโยชน์ที่เราต้องการจะได้รับจากยาแล้ว  
เราต้องคำตึงถึงโทษของมันด้วย  และประเด็นที่เราจะพูดถึง  คือ
ถ้าหากใช้ในปริมาณมากไป...แทนที่จะได้ประโยชน์  กลับได้รับโทษแทน

ในการรักษาเบาหวาน  หากใช้ไม่ถูกต้อง
เช่นให้น้อยไป  ย่อมไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลให้ลดลงสู่เป้าหมายได้
แต่หากให้มากไป  ย่อมทำให้เกิดผลเสีย  ระดับน้ำตาลลดต่ำจนเป็นอันตรายได้

Correction doses of insulin

ในการรักษาด้วย insulin มีคำพูดประโยคหนึ่ง  ที่เราได้ยินจากแพทย์

ผู้ทำการรักษาคนไข้ นั่นคือ “correction doses of insulin”

ซึ่งเขาหมายถึง “การให้ rapid-acting insulin เพิ่มแก่คนไข้ก่อนที่

เขาจะรับประทานอาหาร  เพื่อจัดการกับระดับน้ำตาลที่เพิ่มขึ้น”

Correction dose ที่พบบ่อยที่สุด คือการเพิ่ม insulin 2 units ให้แก่คนไข้ที่มี

ระดับของน้ำตาลในกระแสเลือดก่อนรับประทานอาหาร

ซึ่งมีค่าสูงกว่า 150 mg/dL หรือ บางทีมีค่าสูงกว่า 200 mg/dL

Correction dose สามารถกระทบต่อระดับของระดับน้ำตาลได้อย่างมาก

ยกตัวอย่าง  ถ้าท่านใช้ aspart insulin 6 units สำหรับคุมอาหารเที่ยงวัน

แต่ระดับน้ำตาลก่อนอาหารเที่ยงพบว่า  มีค่า 250 mg/dL  

การให้ aspart insulin 6 units จะไม่เพียงพอต่อการลดระดับน้ำตาลทั้งก่อน

และหลังรับประทานอาหารเที่ยง

และถ้าท่านเพิ่ม aspart อีก 4 units  รวมเป็น 10 units….

Ø  4 units ของ aspart insulin  ถือเป็น correction dose

ซึ่งจะทำหน้าที่คุมระดับน้ำตาลก่อนรับประทานอาหาร

Ø  ส่วน 6 units จะทำหน้าคุมระดับน้ำตาลหลังรับประทานอาหาร

วิธีการแก้ไข้ดังกล่าว (correction dose) เป็นวิธีการที่เหมาะสมกับสภาพ

ที่มีระดับน้ำตาลสูง  ซึ่งสามารถทำให้ระดับน้ำตาลลดลง  ดีกว่าที่จะปล่อย

ให้ระดับน้ำตาลสูงตลอดทั้งวัน

อินซูลิน และน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น

เมื่อมีการเริ่มรักษาด้วยอินซูลิน (insulin therapy)…

มีคนไข้เป็นเบาหวานจำนวนหนึ่ง  ชอบบ่นว่า น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นทั้งๆ

ที่เขารับประทานอาหาร และออกกำลังกายเหมือนเดิมทุกประการ

สาเหตุที่ทำให้น้ำนำหนักตัวเพิ่มขึ้น  เป็นเพราะ ร่างกายสามารถใช้น้ำตาล  
ซึ่งก่อนหน้านั้นมันจะถูกขับออกทางปัสสาวะ และน้ำตาลที่ร่างกายไม่ได้ใช้ทันที  

จะถูกสะสมไว้ในร่างกายในรูปของไขมัน

ผลจากการศึกษา พบว่า  สตรีที่เป็นเบาหวาน  เมื่อมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นจึง

เป็นเหตุให้พวกนางยุติการใช้ insulin จนทำให้ระดับน้ำตาลในกระแสเลือดสูงขึ้น 
และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว

การมีน้ำหนักเพิ่ม เป็นเรื่องที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้

แต่การรับประทานอาหารน้อยลง  และออกกำลังกายเพิ่มขึ้นสามารถช่วยได้

การรักษาด้วยยาเม็ดรับประทาน

มีคำถามว่า  เมื่อใช้ยา insulin รักษาโรคเบาหวานแล้ว จำเป็นต้อง

รับประทานยาเม็ดลดน้ำตาลหรือไม่ ?

ผลจากการศึกษาเป็นจำนวนไม่น้อย  แสดงให้เห็นว่า

คนที่เป็นโรคเบาหวานได้รับทั้งยาฉีด (insulin) และยาเม็ดลดน้ำตาลร่วมกัน

สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีกว่า การใช้ long acting insulin เพียงชนิด

เดียว

การให้ยาเม็ดลดระดับน้ำตาล metformin เมื่อมีการเริ่มต้น insulin…

สามารถลดน้ำหนักตัวได้  โดยเฉพาะในระยะแรก ๆ ของการรักษาด้วย insulin

การให้ sulfonylurea เช่น glyburide และ glipizide สามารถลดระดับน้ำตาลใน

กระแสเลือดที่มีระดับสูงหลังรับประทานอาหาร  และเป็นวิธีที่ได้ผลดี  เมื่อมีการ

ใช่ร่วมกับการฉีด long-acting insulin (วันละครั้ง)

Metformin ยังคงให้ใช้ต่อไปได้ทั้งๆ ที่มีการเริ่มให้ short-acting insulin

เพื่อคุมระดับน้ำตาลหลังอาหาร  ส่วนพวกยาเม็ด glyburide และ glipizide ควร

ยุติลงเมื่อเริ่มให้ short acting insulin แก่คนไข้

สำหรับ Thiazolidinedione เช่น piogliztzone (Actos)…

เมื่อมีการใช้แล้วร่วมกับ insulin มักจะทำให้คนไข้มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น

มีน้ำกักเก็บ (fluid retention) ในร่างกาย

ดังนั้น  เราจึงเห็นแพทย์สั่งเลิกให้ยากลุ่มนี้แก่คนไข้ เมื่อมีการเริ่มให้ insulin

มียาอีกตัว  ซึ่งมีการใช้บ่อยที่สุด  โดยมีการใช้ก่อนที่จะเริ่มให้ insulin

คือยา exenatide (Byetta) เป็นยาฉีด  ซึ่งทำให้น้ำหนักลดได้ดี

และมีแพทย์จำนวนไม่น้อยนิยมให้ใช้ exenatide ต่อไป ทั้งๆ ที่มีการเริ่มใช้ insulin  
อย่างไรก็ตาม  เราต้องทราบด้วยว่า FDA ไม่ได้อนุมัติ

ให้ใช้ exenatide และ insulin ร่วมกัน

โดยสรุป...

ในการรักษาโรคเบาหวาน มีเป้าหมายโดยรวมที่รักษาระดับน้ำตาลให้ใกล้เคียง

กับปกติ  เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว

มีคนเป็นจำนวนไม่น้อย  ที่พบว่า  การรักษาด้วย “อินซูลิน” เป็นวิธีที่ดีที่สุด 

สามารถทำให้การควบคุมระดับน้ำตาลให้บรรลุเป้าหมายได้ดีที่สุด

ในการรักษาด้วยอินซูลินนั้น...

เรายังไม่มีวิธีที่ดีทีสุดสำหรับคนไข้เบาหวานทุกคน

แต่การรักษาโรคเบาหวานด้วยอินซูลิน  ควรเป็นเรื่องของแต่ละบุคคล

และมีการพิจารณาปัจจัยรอบด้านด้วย  

ในการรักษาด้วยอินซูลิน เมื่อเวลาผ่านไปมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนแปลงขนาดของยาไป

อย่างไรก็ตาม  เราสามารถเริ่มการรักษาด้วย “อินซูลิน”  และพร้อมที่จะ

เปลี่ยนแปลงตามขั้นตอนต่อไป  เพื่อควบคุมเบาหวานให้ได้

<<BACK

http://care.diabetesjournals.org/

http://www.diabetesselfmanagement.com/