วันจันทร์ที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2554

Dementia (5): การรักษา

(Continue)

เมื่อเราได้ผลการวินิจฉัยว่า คนไข้เป็น Dementia จริง
ขั้นตอนต่อไปก็เป็นการรักษาโดยมีเป้าหมายไป “ควบคุมอาการ” ที่เกิดจากโรคสองเสื่อม หรือ dementia
การรักษาที่แพทย์ให้แก่คนไข้ มันขึ้นกับสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคเป็นประการสำคัญ
บางรายจำเป็นต้องนอนรักษาตัวในโรงพยาบาล ก็ต้องนอนละ...

การหยุดยาบางตัวที่ทำให้คนไข้เกิดอาการ “สับสน” (confusion)
อาจทำให้คนไข้มีอาการดีขึ้นได้

สถานการณ์บางอย่าง ที่ทำให้คนไข้เกิดอาการกลุ่มอาการ dementia สามารถทำให้อาการทางจิต (mental) ได้ เช่น

• โรคเลือดจาง (Anemia)
• ภาวะขาดออกซิเจน (Decrease oxygen-hypoxia)
• Depression (ความหดหู่, ความเศร้าใจ)
• โรคหัวใจล้มเหลว (Heart failure)
• การอักเสบทั้งหลาย (infections)
• โรคไทรอยด์ (Thyroid disorders)

ยาต่างๆ ที่แพทย์เขานำมาใช้รักษา อาจจำเป็นต้องใช้เพื่อควบคุมพฤติกรรมที่ เปลี่ยนแปลงไป ได้แก่:

• Antipsychotics: เช่น haloperidol, risperdal, olanzapine
• Mood stabilizers: เช่น Fluoxetine, imipramine, citalopram
• Serotonin- affecting drugs เช่น trazodone, buspirone
• Stimulants (methylphenidate)

ยาบางตัว อาจไม่ได้ผล คนไข้ หรือญาติของเขาอาจบอกได้ว่า อาการของคนไข้ดีขึ้นเลย

ยาที่ใช้ได้แก่กลุ่มอาการ โรคสมองเสื่อม:

• Cholinesterase inhibitors: ได้แก่ Donepezil (Aricept), rivastigmine (Exelon), galantamine (Razadyne)

ยาในกลุ่มนี้ เป็นยาที่เขานำมาใช้ในการรักษาคนไข้ที่เป็นโรค “แอลไซเมอร์” มันทำหน้าที่เสริม “สารสื่อประสาท” ที่ทำงานด้านความจำ และการ ตัดสินใจให้ดี ขึ้น
ผลข้างเคียงของยาในกลุ่มนี้ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน และท้องล่วง

แม้ว่าเราจะใช้รักษาคนไข้ที่เป็น โรค “แอลไซเมอร์” แต่เราก็นำมาใช้ในการรักษา โรคอื่นๆ ที่ทำให้เกิดมีอาการ dementia ขึ้น เช่น พวก vascular dementia , Parkinson’s และ Lewy body dementia.

• Nemantine (Namenda)

ยาตัวนี้ ถูกนำมาใช้รักษาโรค “แอลไซเมอร์”
มันสามารถควบคุมการทำงานของสาร glutamate ซึ่งเป็นสารสื่อประสารทอีกตัว ที่มีบทบาทในการทำงานของสมองหลายอย่าง รวมทั้งการเรียนรู้ (learning) และ ความจำ (memory)
ผลข้างเคียงของยาตัวนี้ ... ทำให้เกิดอาการวิงเวียน (dizziness) ได้

ได้มีรายงานว่า การรวมยา cholinesterase inhibitor กับ nemantine อาจทำ ให้ได้ผลดีกว่าการให้ยาเพียงตัวเดียว

ในตอนแรก เขาให้คนไข้ที่เป็นโรคแอลไซเมอร์เท่านั้น ต่อมาพบว่า นำมาใช้รักษา คนเป็น dementias ชนิดอื่นๆ ได้เช่นกัน

• Other medications.

แม้ว่า เราไม่มียาเฉพาะเพื่อรักษากลุ่มคนที่มีอาการ dementia ก็ตาม อาการ บางอย่างสามารถรักษาได้
นอกเหนือไปจากนั้น การรักษายังมุ่งไปที่ลดปัจจัยเสี่ยง ที่ทำให้สมองเสื่อมลง
เช่น การป้องกัน ไม่ให้เกิดโรคอัมพาติ (stroke) ขึ้น
ซึ่งแพทย์ จะสั่งยา เพื่อรักษาโรคความดันสูง, ลดระดับไขมันในเลือด , รักษา โรคหัวใจ และโรคเบาหวาน เป็นต้น
ในขณะเดียวกัน แพทย์อาจสั่งยาป้องกัน ไม่ให้เลือดจับตัวเป็นก้อน รักษา ความเครียด นอนไม่หลับแก่คนไข้

โรคแทรกซ้อน (complication)

ภาวะแทรกซ้อนสามารถเกิดกับคนที่เป็น สมองเสื่อม หรือ dementia ได้ เป็นต้นว่า

1. เกิดอักเสบในที่ใดที่หนึ่งของร่างกาย
2. ไร้ความสามารถที่จะช่วยตัวเองได้
3. ไม่มีปฏิกิริยาโต้ตอบต่อสิ่งเร้าภายนอกร่างกาย
4. อายุสั้นลง
5. เกิดผลข้างเคียงจากยาทีใช้รักษา

กล่าวโดยสรุป ท่านจะเรียกว่า Dementia เป็นกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นทางด้านความคิด หรือ โรคสมองเสื่อม ก็ตามทีเถิด ขอให้เขาใจว่า เราพูดเรื่องเดียวกันเป็นใช้ได้
ที่แย่ที่สุด คือ โรคนี้ทำให้ผู้เกี่ยวข้อง (ทั้งแพทย์ พยาบาล หรือญาติพี่น้อง) ต่างรู้สึกห่อเหี่ยวใจ เมื่อเวลาผ่านไป โรคดำเนินถึงขั้นสุดท้าย อาการที่ปรากฏ มีแต่ทรุดลงอย่างเดียว คนไข้ ไม่สามารถพึ่งพาตนเองได้

Sourses:

• www.mayoclinin.com/health/dementia/DSO1131
• www.mentalhealth.com/dis/p20-or.html
• www.neurogynchannel.com/dementia/index.shtml

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น