วันศุกร์ที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2554

Pacemaker(1): Introduction

Cont.

“คุณหมอ...เครื่อง ( pacemaker) มันทำงานอย่างไร...?”
คุณตา (คนไข้) เกิดความสนใจอยากรู้

เพื่อเป็นการเรียนรู้ของคุณตา...ผู้เขียนเลยอธิบายเรื่องการเต้นตามปกติของหัวใจ
ว่า คนปกติ หัวใจคนเรามันเต้นอย่างไร ?

การเต้นของหัวใจ

ปกติหัวใจของมนุษย์มีขนาดเท่ากำปั้นของเราเอง ทำหน้าที่สูบ-ฉีด เลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของ ร่างกาย
มี 4 ห้อง : 2 ห้อง อยู่ทางด้านซ้าย อีก 2 ห้องอยู่ทางด้านขวา

การที่หัวใจของท่านจะทำงานได้ตามปกตินั้น หัวใจทั้งสี่ห้องจะต้องทำงานประสานกัน การเต้น หรือ การบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ ต้องบีบ (เต้น)ด้วยอัตราที่สม่ำเสมอ ประมาณ 60- 100 ครั้งต่อนาที ถ้าการเต้น ของหัวใจช้า หรือเร็วไป จะเป็นเหตุให้ปริมาณเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของกายได้ไม่พอ ทำให้เกิดอาการเหนื่อย เป็นลม หายใจหอบ เกิดอาการสับสน หรือหมดสติไป

การที่หัวใจของคนเราจะเต้นเป็นปกติได้ จะต้องพึ่งพา ระบบกระแสไฟฟ้า
ระบบกระแสไฟฟ้าของหัวใจ จะทำหน้าที่ควบคุมการเต้น (บีบ) ของหัวใจ:

การเต้นของหัวใจ จะเริ่มต้นที่หัวใจด้านขวาบน โดยกลุ่มเซลล์พิเศษ (sinus node) ทำหน้าที่เป็น ตัวกำเนิด กระแสไฟฟ้าตามธรรมชาติ โดยมีคลื่นกระแสไฟฟ้าวิ่งไปตามเส้นประสาท (specialized muscle fibers)

เมื่อคลื่นกระแสไฟฟ้าวิ่งถึงหัวใจสองห้องบน (Rt & Lt. artia) เมื่อใด หัวใจทั้งสองห้องจะบีบตัว ทำให้เลือดเข้าสู่หัวใจสองห้องล่าง (Rt and Lt ventricles) จนเต็ม
จากนั้น คลื่นกระแสไฟฟ้าจะวิ่งไปยัง กล้ามเนื้อหัวใจสองห้องล่าง จากนั้น กล้ามเนื้อหัวใจสองห้อง ล่างก็จะบีบตัว ทำให้เลือดไหลไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย

นั่นเป็นการทำงานตามปกติของหัวใจ
......
Pacemaker ว่า มันทำงานอย่างไร ?

เครื่องกระตุ้นการเต้นของหัวใจ (pacemaker) ประกอบด้วย 2 ส่วน

Generator และ Leads

o Generator เป็นกล่องโลหะที่บรรจุแบตเตอรี่อันเล็ก มีอายุการใช้งานประมาณ 5- 8 ปี และวงจรไฟฟ้าเล็ก ๆไว้ภายใน ซึ่งทำหน้าที่ควบอัตราการเต้นของหัวใจ (ชีพจร) โดยส่งคลื่น กระแสไฟฟ้าไปยังกล้ามเนื้อหัวใจ
o Leads เป็นเส้นลวดที่มีฉนวนหุ้มเอาไว้ โค้งงอได้ สามารถสอดให้ไปตามเส้นเลือดได้ ปัจจุบันนี้ เขาจะมีสองเส้น (leads) ปลายหนึ่งจะต่อเข้ากับเครื่องกำเนิดกระแสไฟฟ้า (generator) อีกปลาย จะสอดผ่านไปยังหัวใจ เส้นหนึ่งไปยังหัวใจช่องขวาบน อีกเส้นไป ยังหัวใจด้านขวาล่าง ทำหน้าที่รับส่งคลื่นกระแสไฟฟ้า

เครื่องกระตุ้นการเต้นของหัวใจ (pacemaker) จะทำหน้าที่ตรวจสอบการเต้นของหัวใจ ถ้าหากการเต้นของหัวใจของท่านเต้นช้า (bradycardia) มันจะเร่งให้มันเต้นเร็วขึ้น ด้วยการส่งคลื่นกระแสไฟฟ้าไปยังหัวใจของท่าน

มันทำอย่างไร ?
ปลายลวดสายไฟ ( leads) จะตรวจสอบคลื่นกระแสไฟฟ้าที่หัวใจทั้งขวาบน และขวาล่าง แล้วส่งข้อมูลกลับไปยัง เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (generator) ซึ่งเป็น คอมพิวเตอร จากนั้น มันจะทำการวิเคราะห์ ข้อมูลเกี่ยวกับกระแสไฟฟ้าของหัวใจ และใช้ข้อมูลที่ได้นั้นแหละ มาพิจารณาว่า เมื่อใดจึงจะจัดการ กับการเต้นของหัวใจ :
ถ้าพบว่า การเต้นของหัวใจเต้นช้าไป เครื่อง generator ก็จะส่งคลื่นกระแสไฟฟ้าไปยังกล้ามเนื้อ หัวใจ กระตุ้นให้มีการบีบตัว ขึ้น (เราเรียกว่า pacing)

นอกเหนือไปจากนั้น พบว่า เครื่อง pacemaker ส่วนใหญ่จะมีเครื่องรับ sensors ตรวจสอบการ หายใจ และการเคลื่อนไหว มันจะส่งข้อมูลเหล่านั้นไปยังหัวใจ ทำให้มันเต้นเร็วขึ้น เพื่อ ตอบสนอง ความต้องการของร่างกายขณะที่มีการออกกำลังกาย

เครื่องกระตุ้นการเต้นของหัวใจ จะไม่ทำงานแทน หรือไม่รับรับผิดชอบกับการเต้น ตามปกติ แต่มันจะเข้ามามีบทบาท เมื่อหัวใจของท่านเต้นไม่ปกติเท่านั้น


Next >

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น