ออกตรวจคลินิกผู้สูงอายุคราใด มักจะเจอปัญการขับถ่ายอุจจาระเป็นประจำ
ไม่ท้องผูก ก็ท้องล่วง...
วันนี้เจอสุภาพสตรีสูงวัยท่านหนึ่ง ตะเวนพบแพทย์จากแห่งหนึ่ง สู่แห่งหนึ่งด้วยเรื่อง
“ท้องผูกสลับท้องล่วง”
ไม่ท้องผูก ก็ท้องล่วง...
วันนี้เจอสุภาพสตรีสูงวัยท่านหนึ่ง ตะเวนพบแพทย์จากแห่งหนึ่ง สู่แห่งหนึ่งด้วยเรื่อง
“ท้องผูกสลับท้องล่วง”
คนไข้ได้รับการตรวจหลายอย่าง รวมทั้งการตรวจพิเศษ (Ba enema) ก็ไม่พบอะไรผิดปกติ
แต่ มีคำถามที่อยู่ในใจคนไข้....
“ทำไมไม่หายสักที ?”
แต่ มีคำถามที่อยู่ในใจคนไข้....
“ทำไมไม่หายสักที ?”
สิ่งที่คนไข้ หรือใครก็ตามมีความกลัว คือเป็นมะเร็งของลำไส้กันแทบทุกคน...
ฉะนั้น จึงมีข้อเตือนใจให้ระวังเรื่องเกี่ยวกับการถ่ายอุจจาระผิดปกติเอาไว้...
เช่น เมื่อท่านถ่ายอุจจาระเป็นสีดำ อุจจาระของท่านผิดปกติไป ถ่ายด้วยความลำบาก
หรือถ่ายอุจจาระบ่อยกวาปกติ อาการเหล่านี้ อาจเป็นอาการของอะไรบางอย่างในลำไส้ใหญ่
เช่น rectal or colon polyp หรือที่น่ากลังกว่านั้น มันอาจเป็นอาการแสงดงของมะเร็ง
ที่เกิดในลำไส้ใหญ่ (CA colon) ก็อาจเป็นได้
ฉะนั้น จึงมีข้อเตือนใจให้ระวังเรื่องเกี่ยวกับการถ่ายอุจจาระผิดปกติเอาไว้...
เช่น เมื่อท่านถ่ายอุจจาระเป็นสีดำ อุจจาระของท่านผิดปกติไป ถ่ายด้วยความลำบาก
หรือถ่ายอุจจาระบ่อยกวาปกติ อาการเหล่านี้ อาจเป็นอาการของอะไรบางอย่างในลำไส้ใหญ่
เช่น rectal or colon polyp หรือที่น่ากลังกว่านั้น มันอาจเป็นอาการแสงดงของมะเร็ง
ที่เกิดในลำไส้ใหญ่ (CA colon) ก็อาจเป็นได้
การรู้ว่าอะไรผิดปกติเกิดกับเราเอง ถือเป็นบันไตขั้นแรก
ที่จะนำไปสู่การป้องกันมะเร็งของบริเวณลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย (colorectal cancer)
และนำไปสู่การป้องกันรักษาได้แต่เนิ่น ๆ
ที่จะนำไปสู่การป้องกันมะเร็งของบริเวณลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย (colorectal cancer)
และนำไปสู่การป้องกันรักษาได้แต่เนิ่น ๆ
คุณสามารถตรวจพบ Polyp ที่บริเวณลำใหญ่ได้
ซึ่งหมออาจแนะนำให้ผ่าตัดเอามันออก ก่อนที่มันจะเปลี่ยนเป็นสิ่งที่น่ากลัวในภายหลัง
ซึ่งหมออาจแนะนำให้ผ่าตัดเอามันออก ก่อนที่มันจะเปลี่ยนเป็นสิ่งที่น่ากลัวในภายหลัง
ซึ่ง โดยทั่วไปแล้ว อาการต่าง ๆ ไม่เกี่ยวข้องกับอาการของมะเร็งเลยแม้แต่น้อย แต่ว่า มันเป็นผลเนื่องมาจาก....
o มีการเปลี่ยนแปลงในเรื่องอาหาร (a change in diet) เช่น ท่านไม่ได้รับประทานอาหาร ที่เส้นไยอาหาร
ซึ่งได้จากผัก และผลไม้ หรือ เป็นเพราะท่านดื่มน้ำน้อยเกินไป ทั้งสองข้อ สามารถนำไปสู่ภาวะท้องผูกได้
ท้องล่วง อาจเกิดจากท่านรับประทานอาหารที่ไม่สะอาด หรือ รับอาหารที่ท่านไม่เคยรับประทานมาก่อนในชีวิต
ทั้งสองกรณี สามารถทำให้เกิดท้องล่วงได้
o วิถีชีวิตของท่าน (your lifestyle) หากท่านตกอยู่ภายใต้ความเครียดอยู่ตลอดเวลา
สามารถทำให้ท่านท้องผูกได้
o ยาที่ท่านรับประทาน (certain medication) อาหารเสริมประเภทเหล็ก
สามารถทำให้เกิดอาการท้องผูกได้ และทำให้อุจจาระของท่านเป็นสีดำได้
อย่างไรก็ตาม การที่ท่านมีอาการถ่ายอุจจาระผิดปกติ อาจเป็นอาการของมะเร็งของลำไส้ใหญ่ได้..
ซึ่งได้จากผัก และผลไม้ หรือ เป็นเพราะท่านดื่มน้ำน้อยเกินไป ทั้งสองข้อ สามารถนำไปสู่ภาวะท้องผูกได้
ท้องล่วง อาจเกิดจากท่านรับประทานอาหารที่ไม่สะอาด หรือ รับอาหารที่ท่านไม่เคยรับประทานมาก่อนในชีวิต
ทั้งสองกรณี สามารถทำให้เกิดท้องล่วงได้
o วิถีชีวิตของท่าน (your lifestyle) หากท่านตกอยู่ภายใต้ความเครียดอยู่ตลอดเวลา
สามารถทำให้ท่านท้องผูกได้
o ยาที่ท่านรับประทาน (certain medication) อาหารเสริมประเภทเหล็ก
สามารถทำให้เกิดอาการท้องผูกได้ และทำให้อุจจาระของท่านเป็นสีดำได้
อย่างไรก็ตาม การที่ท่านมีอาการถ่ายอุจจาระผิดปกติ อาจเป็นอาการของมะเร็งของลำไส้ใหญ่ได้..
What is abnormal bowel movement ?
1. ท้องผูก (constipation) ท้องผูก ถือเป็นอาการผิดปกติของการขับถ่าย นานๆ เกิดครั้ง ถือว่าเป็นเรื่องปกติ
แต่หากมันเกิดขึ้นเป็นประจำ ถือว่าเป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วง สามารถเกิดจากก้อนเนื้องอก “กด” เส้นประสาท
ในตำแหน่งของไขประสาทสันหลัง เป็นเหตุให้ขับเคลื่อนลำไส้ช้าลง
หรือป้องกันไม่ให้ลำไส้ใหญ่มีกาขับเคลื่อนได้เลย
นอกจากนั้น อาจมีก้อนเนื้องอกอยู่ภายช่องท้องเอง ไปกดลำไส้ หรือกดลำไส้ใหญ
ทำให้มันขับถ่ายอุจจารได้ลำบาก หรือเนื้องอกที่อยู่ในบริเวณผนังของลำไส้เอง อาจกดเส้นประสาทของลำไส้
เป็นเหตุให้มันไมสามารถขับเคลื่อนได้ตามปรกติได้
วิธีป้องกันไม่ให้ท้องผูกที่ง่ายที่สุด คือ การคำความสะอาดลำไส้ใหญ่ให้สม่ำเสมอเป็นประจำ
ซึ่งสามารถกระทำได้ด้วยวิถีธรรมชาติง่ายๆ คือ ดื่มน้ำให้มาก อย่างน้อย วันละ 8 แก้ว
2. ท้องล่วง (diarrhea) หากท่านมีประวัติว่า มีอาการท้องล่วงบ่อยๆ ท่านอย่าได้ชะล่าใจว่า
มันเป็นเรื่องปกติ เพราะ มีมะเร็งหลายชนิดสามารถสร้างฮอร์โมน และสารเคมีบางอย่าง
ที่สามารถทำให้ท่านเกิดอาการดังกล่าว (ท้องล่วง)ได้ ซึ่งภาวะดังกล่าว เราเรียกว่า paraneoplastic syndrome
3. มีเลือดในอุจจาระ (Blood in or on the stool) การที่มีเลือดออกมาพร้อมกับอุจจาระ
แม้ว่าจะมีเป็นจำนวนน้อยมาก (trace) ถือว่าเป็นเรื่องผิดปกติแน่...
ในคนที่มีริสีดวงทวาร สามารถทำให้ถ่ายเป็นเลือดได้ การมีริดสีดวงทวาร ไม่ได้หมายความว่า เขาเป็นมะเร็งลำไส้ไม่ได้
ดังนั้น เมื่อใดที่มีประวัติว่า มีเลือดออกมาพร้อมกับอุจจาระ เขาควรได้รับการตรวจหาสาเหตุว่า
มีปัญหาในทางเดินอาหารที่ส่วนไหนหรือไม่ ?
4. สีของอุจจาระที่ผิดปกติ (Abnormal color of stool) สีของอุจจาระ ไม่ว่าจะเป็นสีดี เหมือนถ่าน
หรือสีเหลืองซีด ต่างเป็นข้อชี้บ่งให้ทราบถึงความผิดปกติในลำไส้
5. อุจจาระปนมูก หรือหนอง (mucous or pus on stool) การที่ถ่ายเป็นมูก หรือมีหนอง เป็นเรื่องผิดปกติแน่
ท่านควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุ ซึ่งไม่ได้หมายความว่า ท่านเป็นมะเร็ง
มันอาจเป็นเพียงการอักเสบธรรมดาเท่านั้นก็ได้
เมื่อท่านอ่านมาถึงตรงนี้ เชื่อว่าท่านคงเข้าใจพอสมควรแล้วว่า เมื่อมีความผิดปกติในทางการถ่ายอุจจาระ
มันอาจเป็นอะไรก็ได้ เช่น เป็นผลเนื่องมาการที่ท่านรับประทานอาหารที่ผิดปกติไป
หรือ เกิดจากการที่ท่านรับประทานยารักษาโรคบางอย่าง
ความผิดปกติที่เกิดขึ้น อาจเป็นเพียงการอักเสบของลำไส้
หรืออาจเป็นผลเนื่องมาจากโรคลำไส้แปรปรวน (irritable bowel syndrome)
ซึ่งไม่น่าจะมีอะไรต้องกังวลใจ
1. ท้องผูก (constipation) ท้องผูก ถือเป็นอาการผิดปกติของการขับถ่าย นานๆ เกิดครั้ง ถือว่าเป็นเรื่องปกติ
แต่หากมันเกิดขึ้นเป็นประจำ ถือว่าเป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วง สามารถเกิดจากก้อนเนื้องอก “กด” เส้นประสาท
ในตำแหน่งของไขประสาทสันหลัง เป็นเหตุให้ขับเคลื่อนลำไส้ช้าลง
หรือป้องกันไม่ให้ลำไส้ใหญ่มีกาขับเคลื่อนได้เลย
นอกจากนั้น อาจมีก้อนเนื้องอกอยู่ภายช่องท้องเอง ไปกดลำไส้ หรือกดลำไส้ใหญ
ทำให้มันขับถ่ายอุจจารได้ลำบาก หรือเนื้องอกที่อยู่ในบริเวณผนังของลำไส้เอง อาจกดเส้นประสาทของลำไส้
เป็นเหตุให้มันไมสามารถขับเคลื่อนได้ตามปรกติได้
วิธีป้องกันไม่ให้ท้องผูกที่ง่ายที่สุด คือ การคำความสะอาดลำไส้ใหญ่ให้สม่ำเสมอเป็นประจำ
ซึ่งสามารถกระทำได้ด้วยวิถีธรรมชาติง่ายๆ คือ ดื่มน้ำให้มาก อย่างน้อย วันละ 8 แก้ว
2. ท้องล่วง (diarrhea) หากท่านมีประวัติว่า มีอาการท้องล่วงบ่อยๆ ท่านอย่าได้ชะล่าใจว่า
มันเป็นเรื่องปกติ เพราะ มีมะเร็งหลายชนิดสามารถสร้างฮอร์โมน และสารเคมีบางอย่าง
ที่สามารถทำให้ท่านเกิดอาการดังกล่าว (ท้องล่วง)ได้ ซึ่งภาวะดังกล่าว เราเรียกว่า paraneoplastic syndrome
3. มีเลือดในอุจจาระ (Blood in or on the stool) การที่มีเลือดออกมาพร้อมกับอุจจาระ
แม้ว่าจะมีเป็นจำนวนน้อยมาก (trace) ถือว่าเป็นเรื่องผิดปกติแน่...
ในคนที่มีริสีดวงทวาร สามารถทำให้ถ่ายเป็นเลือดได้ การมีริดสีดวงทวาร ไม่ได้หมายความว่า เขาเป็นมะเร็งลำไส้ไม่ได้
ดังนั้น เมื่อใดที่มีประวัติว่า มีเลือดออกมาพร้อมกับอุจจาระ เขาควรได้รับการตรวจหาสาเหตุว่า
มีปัญหาในทางเดินอาหารที่ส่วนไหนหรือไม่ ?
4. สีของอุจจาระที่ผิดปกติ (Abnormal color of stool) สีของอุจจาระ ไม่ว่าจะเป็นสีดี เหมือนถ่าน
หรือสีเหลืองซีด ต่างเป็นข้อชี้บ่งให้ทราบถึงความผิดปกติในลำไส้
5. อุจจาระปนมูก หรือหนอง (mucous or pus on stool) การที่ถ่ายเป็นมูก หรือมีหนอง เป็นเรื่องผิดปกติแน่
ท่านควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุ ซึ่งไม่ได้หมายความว่า ท่านเป็นมะเร็ง
มันอาจเป็นเพียงการอักเสบธรรมดาเท่านั้นก็ได้
เมื่อท่านอ่านมาถึงตรงนี้ เชื่อว่าท่านคงเข้าใจพอสมควรแล้วว่า เมื่อมีความผิดปกติในทางการถ่ายอุจจาระ
มันอาจเป็นอะไรก็ได้ เช่น เป็นผลเนื่องมาการที่ท่านรับประทานอาหารที่ผิดปกติไป
หรือ เกิดจากการที่ท่านรับประทานยารักษาโรคบางอย่าง
ความผิดปกติที่เกิดขึ้น อาจเป็นเพียงการอักเสบของลำไส้
หรืออาจเป็นผลเนื่องมาจากโรคลำไส้แปรปรวน (irritable bowel syndrome)
ซึ่งไม่น่าจะมีอะไรต้องกังวลใจ
แต่เมื่อใดก็ตาม มีอาการต่อไปนี้เกิดร่วมด้วย เช่น ท่านเกิดมีอาการเหนื่อยเพลียอย่างมาก (excessive fatigue)
และมีน้ำหนักตัวลดลงโดยไม่คาดหมาย....
และมีน้ำหนักตัวลดลงโดยไม่คาดหมาย....
เมื่อนั้นแหละ ท่านอาจมีมะเร็งของลำไส้ใหญ่ส่วนล่าง (anorectal cacer แล้วก็ได้
www.ezneartiches.com>health and Fitness>Nutrition
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น