Gastro-intestinal disorders: Structural disorders (2)

ความผิดปกติทางโครงร่างของ  Colon & Rectum :

เป็นโรคที่มีความผิดปกติทางโครงสร้าง (abnormal structure)  และมีความผิดปกติทางการทำงานด้วย
ซึ่งในบางกรณี  ความผิดปกติที่เกิดขึ้นนั้น  จำเป็นต้องทำการรักษาด้วยการผ่าตัด

ความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับทวารหนัก  ที่เราควรรู้จัก  ได้แก่:

·  Hemorrhoids:
ริดสีดวงทวาร  หรือที่เรียกกันจนชินหู  คือ hemorrhoids  เป็นผลมาจากเส้นเลือดที่อยู่บริเวณผิวทางออก
ของของทวารหนัก (rectum)  เกิดบวม  มีสาเหตุมาจากมันถูกกดเป็นเวลานาน 
พร้อมกับการเบ่งถ่าย (straining) จากภาวะท้องผูก  หรือจากภาวะท้องล่วงเป็นประจำ 
หรือจากการตั้งท้อง 

มันมีสองชนิดด้วยกัน  คือ

· Internal hemorrhoids: 

Internal hemorrhoids  ถือเป็นโครงสร้างปกติของลำไส้ใหญ่ส่วนล่าง (rectum) ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวรองรับ (cushion)  
และป้องกันไม่ให้ลำไส้ส่วนปลายสุด (rectum) ได้รับ[อันตรายในขณะที่อุจจาระเคลื่อนผ่าน 
แต่เมื่อใดก็ตามที่มันเลื่อนลงมาด้านล่าง  เพราะแรงเบ่งเป็นเวลานานๆ  มันจะถูกอุจจาระบาดเอา  ทำให้มีเลือดออกได้ 
หากเป็นมาก ๆ  มันอาจถูดดันออกมายังภายนอก  เป็น prolapsed hemorrhoid  ได้เช่นกัน

การรักษา ประกอบด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม  เช่น อย่าให้เกิดท้องผูก 
อย่าออกแรงเบ่ง ในระหว่างการถ่ายอุจจาระ  และให้ไปถ่ายทุกครั้งที่ท่านมีความรู้สึกอยากถ่าย 
อย่าอดกลั้นเป็นอันขาด (หัดให้เป็นนิสัยเสีย)

ในกรณีที่มันหลุดออกมาข้างนอก  บางคนมันโผล่ออกมาเยอะมาก (prolapsed hemorrhoid) 
ท่านสามารถช่วยเหลือตัวท่านเอง  ด้วยการยัดกลับเข้าไปที่เดิม

วิธีการง่าย ๆ  คือ  ท่านต้องผ่อนคลาย  อย่าเกร็ง  ใช้น้ำอุ่น (จากฝักบัว)  อาจจำเป็นต้องใช้สบู่ล้าง  ใช้น้ำมือของท่านบีบเบา 
เพื่อให้ก้อนเนื้อมันเล็กลง (เพราะเลือดคั่ง)  จากนั้น  ท่านใช้นิ้วค่อย ๆ ยัดกลับเข้าไป (ค่อยๆ ทำ  ไม่ต้องเร่ง) 
หากไม่ประสบผล....ค่อยไปโรงพยาบาล  ให้แพทย์เขาจัดการให้  ซึ่งแพทย์เขาก็จะทำคล้ายๆ กันนั่นแหละ
 แต่แตกต่างกัน  ตรงที่เขาอาจฉีดยานอนหลับให้ท่าน  หรือดมยาสลบ  ก่อนที่จะทำการยัดกลับที่เดิม..
หลังจากนั้น  ให้ท่านหัดขมิบก้นบ่อย  ๆ  วันละสามเวลา  เพื่อป้องกันไม่ให้มันไหลออกมาอีก

· External hemorrhoids  เส้นเลือดดำ ซึ่งอยู่ด้านนอกนอกรูทวาร  เวลาคุณเบ่งในขณะถ่ายอุจจาระ
เส้นเลือดอาจเปล่งพองขึ้นมา  มันอาจแตก และมีเลือดออกในขณะถ่ายอุจจาระ  บางรายมีเกิดมีก้อนเลือดเกิดขึ้น  
และเกิดอักเสบขึ้น (pile)  ซึ่งมีอาการเจ็บปวดมาก
การรักษาพวกนี้  แพทย์เขาอาจฉีดยาชาเฉพาะที่ และเอาก้อนเลือดออก  สามารถลดความเจ็บปวดลงได้

· Anal fissure  เป็นรอยแตกของผิวหนังรอบ ๆ รูทวาร  สาเหตุจากอุจจาระที่แข็งบาดเอา  เมื่อเป็นบ่อย ๆ เข้า 
จะทำให้เกิดเป็นรอยแผลลึกถึงกล้ามเนื้อ  ทำให้เกิดความเจ็บปวดเป็นอย่างมาก 
วิธีการรักษา  กระทำได้ด้วยการแช่ก้นด้วยน้ำอุ่นทุกวัน   อย่าให้อุจจาระแข็ง  ไม่ให้ท้องผูก..อาจจำเป็นต้องใช้ยาแก้ปวด.
บางรายอาจจำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัด

· อักเสบรอบๆ  รูทวารหนัก  เช่น  perianal abscess, anal fistula  พวกนี้จำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัด..

· Colon Polyps  and cancer.
ในสหรัฐฯ  เขาจะพบมะเร็งของลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย Colorectal cancer  ได้บ่อยมาก 
ปีละประมาณ 130,000 ราย   เขาจัดเป็นมะเร็งที่พบบ่อยเป็นอันดับสามของเขา
แต่ เป็นโรคที่สามารถรักษาได้ผลดีมาก (หายขาด) ด้วยเหตุผลที่ว่า  เขาสามารถตรวจคัดกรอง  พบโรคได้เร็วมาก 
และให้การรักษา  ด้วยการผ่าตัดเอาออกก่อนที่มันจะมีอาการ

ความสำคัญของการตรวจคัดกรอง (screening)   จากประสบการณ์ของผู้เขียนเอง 

มีเพื่อนเป็นแพทย์ทำงานในสหรัฐฯ ทำการคัดกรองด้วยการใช้กล้องส่องเข้าไปทางรูทวาร (colonoscope) ให้แก่คนไข้
ที่เป็นชาวอเมริกันทุกวัน  ทำเป็นว่าเล่น (routine)  เจอโรคเมื่อไหร่...ก็จัดการสอยออก (polyp)  หรือจัดการผ่าตัดในรายที่เป็นมาก

ซึ่งต่างจากบ้านเรามาก  การที่เราจะเข้าถึงการตรวจคัดกรองโรคอย่างนั้น  คงไม่ใช่เรื่อง่ายๆ แน่
นั่นคือเหตุผล  ที่ทำให้แพทย์เราพบคนไข้เป็นมะเร็งในบริเวณดังกล่าว   เมื่อคนไข้มีอาการ  หรือ มีอาการมาก
ซึ่งหมายถึงมะเร็งได้พัฒนาไปมากแล้ว

คนไข้ส่วนใหญ่ที่เป็นมะเร็ง- colorectal cancer  จะเริ่มต้นที่ polyps ก่อน   หลังจากนั้นมันได้เปลี่ยนเป็นมะเร็งในตอนหลัง 
การผ่าตัดเอา polyp  ออก เป็นวิธีการง่ายๆ  สามารถตัดออก  โดยผ่านทางกล้องที่สอดเข้าทางทวารหนัก (colonoscope)
เป็นวิธีการที่ง่ายมาก

ทั้งหมดที่กล่าวมา  เปํนปัญหาที่เราพบเสมอๆ ในระบบลำไส้ส่วนล่าง (colon และ Rectum)

www.righthealth.com/topic/Tumor_Rectum