วันอาทิตย์ที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2554

Liver fluke & Liver cancer


มะเร็งของตับ  ที่พบในประเทศไทยส่วนใหญ่เกิดจากพยาธิใบไม้ในตับ  (liver fluke)มักจะเกิดขึ้นกับประชาชน 
ที่อาศัยอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย
เพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้มันเกิดขึ้น...มีทางเดียวเท่านั้น  คือเรียนรู้เกี่ยวกับการเกิดของโรค
เมื่อรู้แล้ว...  และ จัดการตัดวงจรของมันเสีย....โรคย่อมไมสามารถเกิดกับเราได้
พยาธิใบไม้ในตับ  เป็นพยาธิที่พบในประเทศไทย  ญี่ปุ่น  และ ไซบีเรีย 
มันสามารถทำให้เกิดเป็นมะเร็งตับขึ้นได้    ซึ่งเป็นผลพวงมาจากการเปลี่ยนแปลงภายในเซลล์ (mutation)
เป็นเหตุให้มีการเจริญของเซลล์ตับมากเกิดปกติ  และไร้การควบคุม 
เป็นผลให้เกิดเป็นมะเร็งของตับตามที่เราได้กล่าวไว้แล้วนั่นเอง

พยาธิใบไม้ในตับ  เป็นพยาธิที่เกิดขึ้นในคน 
จากคนไข่ของพยาธิจะถูกปล่อย...กระจายไปตามสายน้ำ  ตกเป็นอาหารของหอยไป 
ไข่ที่อยู่ในหอย  จะมีการฟักตัวกลายเป็นตัวอ่อน  แล้ว ตัวอ่อนถูกปล่อยสู่กระแสน้ำ...  ไปเกาะตามผิวหนังของปลาน้ำจืด
เมื่อคนรับประทานปลาที่มีเชื้อตัวอ่อนของพยาธิใบไม้ในตับเข้าไป  โดยไม่ได้ปรุงมหสุก  ตัวอ่อนของพยาธิใบไม้ในตับจะเข้าสู่ลำไส้-เข้าสู่ตับ 
 และอาศัยอยู่ในตับในที่สุด
เมื่อพยาธิใบไม้อาศัยอยู่ในตับแล้ว  มันจะเกิดกระบวนการ   3  ประการ  ที่นำไปสู่การเกิดมะเร็งขึ้น
ประการแรก  ร่างกายพยายามที่จะทำลายพยาธิใบไม้ในตับ  ด้วยการปล่อยอนุมูลอิสระ (oxygen radicals) ออกไปหวังทำลายตัวพยาธิ 
แต่พยาธิไม่สามารถถูกทำลายด้วยวิธีดังกล่าว  อนุมูลอิสระของออกซิเจนเกิดก็เกิดปฏิกิริยาย้อนกลับ ( rebound )  พร้อมกับเข้สู่เซลล์ของตับ 
เป็นเหตุทำให้  DNA  ซึ่งอยู่ในเซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลง หรือกลายพันธ์ขึ้น  ประการต่อมา  ตัวพยาธิใบไม้ในตับเองจะกระตุ้น
ให้เซลล์ของตับมีการแบ่งตัว    ในขณะที่สาร  growth factor (Granulin)  จะช่วยกันกระตุ้นพยาธิใบไม้ในตับมีการเพิ่มตัวเองขึ้นได้อีก 
ขณะเดียวกันมันก็ช่วยให้มะเร็งมีการเพิ่มตัวเอง และเจริญเติบโตขึ้นจนไม่สามารถคบคุมได้ 
และประการสุดท้าย  พยาธิใบไม้ในตับ  จะทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้เซลล์มะเร็งตาย (apotosis)
ด้วยการสร้างโปรตีนชนิดหนึ่งขึ้นมา  เพื่อทำงานนี้โดยเฉพาะ
จากคนไข้ที่เป็นตับอักเสบจากพยาธิใบไม้ในตับเพียงอย่างเดียว  จะทำให้เกิดมะเร็งของตับเป็นจำนวนไม่มากนัก
ต้องมีสาเหตุอย่างอื่นด้วยเสมอ
ในอาหารของคนอีสาน - ปลาหล้า...เป็นอาหารที่ชาวบ้านชอบรับประทาน   เป็นอาหารหลัก (ก็ว่าได้) 
ภายในปลาหล้า  ยังมีสารอย่างหนึ่งเกิดขึ้น  นั่นคือ สาร  Nitrosamine  ซึ่งเกิดจากอาการหมัก...
เป็นสารก่อมะเร็งอีกตัว  ที่ทำให้เกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก   ซึ่งเขาเชื่อว่า  เมื่อนำสองอย่างมาร่วมกัน 
คือ พยาธิใบไม้ในตับ  ร่วมกับ สาร nitrosamine เป็นเหตุให้เกิดมะเร็งตับขึ้น
ได้มีการทดลองในหนูแฮมสเตอร์   ที่ได้รับพยาธิใบไม้ในตับอย่างเดียว  ทำให้หนูเกิดมะเร็งมนตับได้  แต่จำนวนที่เกิดเป็นมะเร็งมีไม่มาก 
แต่พอใส่สารไนโตซามินลงในในหนูที่มีพยาธิใบไม้ในตับ ผลปรากฏว่า  หนูทุกตัว  จะเกิดเป็นมะเร็งตับทุกตัว
กล่าวโดยสรุป  การที่คนไข้เป็นพยาธิใบไม้ในตับเพียงอย่างเดียว  มีโอกาสเป็นมะเร็งได้  แต่เป็นจำนวนน้อย 
แต่เมื่อใดก็ตาม   ที่คนไข้ได้รับสาร nitrosamine ร่วมด้วย  จะทำให้คนๆ นั้น  มีโอกาสเกิดมะเร็งตับได้สูงมาก

Resource:

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น