เราทราบกันมานานแล้วว่า...
ไตของมนุษย์มีบทบาทสำคัญต่อการควบคุมความดันโลหิต
คำถามที่เราอยากจะรู้ คือ...มันควบคุมอย่างไร ?
ในร่างกายของคนเรามี Renin-angiotensin system
ซึ่งเป็นระบบของฮอร์โมนหลายตัวทำงานร่วมกัน เพื่อควบคุมระดับความดัน
โลหิต โดย แต่ละส่วนจะมีอิทธิพลต่อส่วนอื่นๆ ทำให้งานทุกอย่าง
เป็นไปได้อย่างถูกต้อง
Renin-angiotensin system จะทำงานร่วมกับการทำงานของไต
ซึ่งเป็นส่วนสำคัญต่อการควบคุมระดับความดันโลหิตในระยะยาว
สำหรับในระยะสั้น ๆ...
เมื่อระดับความดันโลหิตเปลี่ยนแปลงไปโดยมีปัจจัยหลายอย่างเข้ามาเกี่ยวข้อง-
จะพบว่า การปรับตัวในระยะยาวของความดันโลหิต จะตกอยู่ในความ
รับผิดชอบของระบบ rennin-angiotensin และไตทั้งสอง
คำถาม...
ระบบ Renin-angiotensin มันทำงานอย่างไร ?
เมื่อความดันโลหิตลดต่ำด้วยเหตุอะไรก็ตาม...
เซลล์พิเศษในไตจะตรวจพบการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว พร้อมกับปล่อย
สารที่เรียกว่า Renin ออกสู่กระแสเลือด เพื่อทำการเปลี่ยน angiotensin
ซึ่งเป็นสารที่ไม่ออกฤทธิ์ให้กลายเป็น angiotensin I
โดยปกติ... angiotensin ซึ่งถูกสร้างโดยตับ จะไม่มีผลกระทบต่อระดับ
ความดันโลหิตเลย จนกว่ามันจะถูกสาร Renin เปลี่ยน angiotensin ให้
เป็น angiotensin I เสียก่อน
Angiotensin I สามารถเปลี่ยนแปลงความดันโลหิตให้สูงขึ้นได้เล็กน้อย
เท่านั้น แต่มันจะทำให้เกิดเปลี่ยนแปลงนะดับความดันได้มากขึ้น
เมื่อมันถูกเปลี่ยนให้เป็น Angiotensin II
การเปลี่ยนแปลงของ angiotensin I ให้เป็น angiotensin II พบว่า
ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นที่ปอด โดยผ่านกระบวนการทำงานของ
angiotensin converting enzyme (ACE)
การใช้ยา angiotensin inhibitors inhibitors (ACEi)…
จะออกฤทธิ์สกัดกั้นไม่ให้ angiotensin I เปลี่ยนเป็น angiotensin II
ซึ่งเป็นยาที่สำคัญชนิดหนึ่งที่เรามาใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง
Angiotensin II เป็นฮอร์โมนออกฤทธิ์ที่เส้นเลือดโดยตรง ทำให้ความดัน
โลหิตสูงขึ้น นอกจากนั้นมันยังมีหน้าที่สำคัญอีกอย่างหนึ่ง คือกระตุ้นให้
ปล่อยสาร aldosterone ซึ่งเป็นสารที่ออกฤทธิ์ทำให้เส้นเลือดเกิดการหด
ตัว (vasoconstrictors) ทำให้ความดันโลหิตเพิ่มสูงขึ้นได้อย่างมาก
และในขณะเดียวกัน aldosterone จะมีผลกระทบต่อการกรองเลือด
(filtering) ของไตได้อีกด้วย
สาร adosterone จะออกฤทธิ์ทำให้ไตเก็บกักทั้งเกลือ และน้ำเอาไว้
ไม่ให้มันถูกขับออกจากร่างกาย เป็นเหตุให้ระดับความดันโลหิตสูงขึ้น
Angiotensin I, Angiotensin II และ aldosterone จะไม่อยู่ในกระแส
เลือดตลอดไป มันจะอยู่ในกระแสเลือดชั่วระยะหนึ่ง จากนั้นจะแตกตัว
สลายไปเป็นอนุภาคอย่างอื่นจำนวนหนึ่ง
จากความรู้และความเข้าใจในระบบ “Renin-angiotensin”…
ทำให้เกิดการพัฒนาการณ์ด้านการรักษาความดันโลหิตสูงได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ โดยมีการผลิตยาลดความดันโลหิตสูงได้สองกลุ่ม
คือ ACE inhibitors และ ARBs ซึ่งนอกจากจะสามารถลดความดันโลหิต
สูงแล้ว ยังช่วยป้องกันไม่ให้ไตถูกทำลายได้ด้วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น