วันพุธที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2555

ปวดหลัง: เมื่อแพทย์ต้องฉีดสาร Corticosteroids เข้าหลัง

7/25/12

เพื่อเป็นการเรียนรู้...
เรื่องปวดหลัง  เราจำเป็นต้องเรียนรู้เรื่องการป้องกัน, การวินิจฉัย,
และ  การรักษาอาการปวดหลังในทุกแง่ทุกมุมให้ได้...

การฉีดยาเข้ากระดูกสันหลัง  เป็นการรักษาคนไข้ปวดหลังที่มีประสิทธิภาพวิธีหนึ่ง
โดยเฉพาะในรายที่ไม่ทุเลาจากยา  หรือ จากกายภาพบำบัด
นอกจากนั้น  การฉีดยาเข้าหลัง (spinal injection)  ยังเป็นวิธีนำมาซึ่งใช้ในการ
วินิจฉัยโรคปวดหลังได้อีกด้วย   เช่น  การฉีดยาชาเข้าตรงบริเวณที่มีอาการปวดเจ็บ
ถ้าหลังฉีด  ทำให้อาการปวดหลังหาย  เราก็บอกได้ทันทีถึงต้นตอของอาการปวดหลัง

การฉีดยาเข้าหลัง...
มันทำงานได้อย่างไร ?

เมื่อแพทย์เราจำเป็นต้องรักษาให้คนไข้หายจากอาการปวดหลัง  มีวิธีการหนึ่งที่แพทย์
ชอบทำกัน  นั้นคือ  การใช้สาร corticosteroids  ฉีดเข้าหลังเพื่อหวังผลให้ลดการอักเสบ 
หรือใช้ยาชา (local anesthetics)  หรือ ใช้ทั้งยาชา กับสาร  corticosteroids ฉีดเข้าสันหลัง 
ซึ่งผลที่เกิดในระยะสั้น ๆ  จะพบว่าได้ผลดีเหนือกว่าการรับทานยาเม็ด
ทั้งนี้เพราะ  ยาที่ฉีดกระหลังนั้น  ความเข็มข้นของยาจะกระจุกตรงบริเวณที่เจ็บปวด

แต่เราไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่า  ผลของการฉีดยาเข้าหลังในระยะยาวจะเป็นเช่นใด
นอกจากนั้น  การฉีดยาเข้าหลังตามที่กล่าว  ไม่ได้ทำให้ปัญหาที่มีอยู่ในกระดูกสันหมดสิ้นได้
อย่างไรก็ตาม  ผลจากการทำให้คนไข้หายจากอาการปวดได้นั้น  สามารถทำให้คนไข้ 
เข้าโปรกแกรมการบริหารร่างกาย  หรือ รับกายภาพบำบัด  ตลอดรวมถึงการบริหารกล้ามเนื้อ
เพื่อการเหยียดยืด (stetching) และ การ  เพิ่มความแข็งแรงให้แก่ความเนื้อของหลังได้ต่อไป

เมื่อใดก็ตาม  หลังการฉีดยาเข้าหลังแล้ว  อาการไม่ดีขึ้น  อาการปวดไม่หายไป
การฉีดยาครั้งที่สองไม่น่าจะมีประโยชน์  แต่หากพบว่า  ฉีดแล้ว  อาการดีขึ้น
ท่านอาจจำเป็นต้องรับการฉีดซ้ำเป็นครั้งที่สองภายในสองอาทิตย์  แต่ไม่ควรฉีดเกิดสาม
ครั้งต่อปี   เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะอันไม่พึงปรารถนาสาร steroids

ในการฉีดยาเข้าหลัง  สามารถกระทำในคนไข้ไป-กลับ (out patients) ได้ 
เป็นวิการที่ค่อนข้างปลอดภัยตราบใดที่ไม่ฉีดบ่อย  ภาวะแทรกซ้อนเช่น  เลือดออก หรือ
เกิดการอักเสบ  พบได้น้อยมาก

ผลข้างเคียงอันเกิดจากสาร corticosteroids  เมื่อเปรียบกับการรับทานแล้วจะน้อยมาก
ซึ่งได้แก่  ทำให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน  ในระยะสั้น ๆ เสียไป, ทำให้ระดับน้ำตาล
ในกระแสเลือดสูงขึ้น,  ทำให้กระเพาะอาหารเป็นแผล,  ทำให้เป็นต้อกระจก, และ ทำให้
อยากรับทานอาหารเพิ่มขึ้น  และ มีบางคนอาจแพ้สารละลาย (solvent)ที่ใช้ในการฉีดยาได้

สำหรับข้อห้าม.....
ห้ามฉีด corticosteroids ในคนที่มีการอักเสบติดเชื้อแบคทีเรีย  หรือ  ห้ามฉีดในราย
ที่กระดูกสันหลังเป็นมะเร็ง  หรือ เกิดอักเสบติดเชื้อเป็นอันขาด
ที่เราต้องระวังให้ดี  คือ  คนไข้เป็นโรคหัวใจวาย (heart failure), เป็นโรคเบาหวาน,
หรือ กำลังรับทาน aspirin,  หรือกำลังรับยาต้านเกล็ดเลือด....เพราะในคนไข้เหล่านี้
สามารถทำให้เกิดเลือดออกภายในได้

เพื่อเป็นการเรียนรู้ร่วมกัน...
เรามาดูซิว่า  ที่แพทย์เขาฉีดเข้าบริเวณหลังนั้น  มีอะไรบ้าง ?

Epidural Corticosteroid Injections for Back Pain
การฉีดยา corticosteroids เข้าช่องกระดูกสันหลัง (epidural injection)…
อาจทำให้การอักเสบที่เกิดขึ้นบริเวณรอบหมอนกระดูกที่แตก (herniated disc)
ซึ่ง เป็นต้นเหตุให้เกิดการอักเสบ  และทำให้เกิดอาการปวดหลัง  และปวดขาทุเลาลงได้
ยาทีฉีดเข้าช่องระหว่างกระดูกสันหลัง และ ไขประสาทสันหลัง  จะทำหน้าทีลดการผลิต
สารต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดการอักเสบลง

ผลของการฉีดสาร corticosteroid เข้าหลัง (epidural injection)…
สามารถลดอาการเจ็บปวดลงได้ประมาณครึ่งหนึ่งของจำนวนคนไข้ทีมอาการปวดหลัง
อาการอาจหายไปเป็นเวลาสั้น ๆ หนึ่งอาทิตย์  หรือบางรายอาจหายไปนานเป็นปี
ในการรักษาด้วยวิธีการดังกล่าว  โดยเฉพาะรายที่มีอาการปวดหลัง &ขา อย่างเฉียบพลัน
ซึ่ง ไม่ตอบสนองต่อวิธีการรักษาอย่างอื่น ๆ  (non-surgical treatment)
และ การรักษาด้วยวิธีดังกล่าว  จะไม่มีประโยชน์ในรายปวดหลังเรื้อรังแอย่างใด


Selective Nerve Root Blocks for Back Pain:
การเลือกฉีดเฉพาะที่...
การทำ selective nerve root blocks  เป็นวิธีการอย่างหนึ่ง  เพื่อ ตรวจให้รู้ว่า  เส้นประสาท
เส้นใดถูกกด หรือเกิดการอักเสบ  จะได้รู้ว่ามันเป็นต้นเหตุของอาการปวดหลัง ปวดขาได้
ยาที่ใช้ฉีด  จะประกอบด้วยด้วยยาเฉพาะที่ (local anesthetics)  ด้วยการใช้เพียงอย่างเดียว
หรือใช้ร่วมกับกับสาร corticosteroids  โดยการฉีดเข้าตรงตำแหน่งของรากประสาทที่
ออกจากกระดูกสันหลัง

ยาชาที่ฉีด  จะลดอาการปวด  ส่วนสาร corticosteroids จะทำหน้าที่ลดการอักเสบ
ที่เกิดรอบ ๆ รากประสาท   ผลของการรักษาด้วยวีการฉีดยาดังกล่าว  มีได้ต่างกัน 
ส่วนใหญ่ อาการปวดจะหายไป  ได้รับผลดีกว่าคนไข้ที่ไม่ได้รับการฉีดยาดังกล่าว

Facet Joint Injections for Back Pain
การฉีดยาเข้าบริเวณข้อเล็ก ๆ ของกระดูกสันหลัง  ซึ่งมีชื่อว่า facet joints...
เป็นข้อกระดูกที่เกิดจากการกระดูกทางด้านหลังของกระดูกสัน  ซึ่งยื่นไปสัมผัสกัน...
เมื่อมีการมีการอักเสบของข้อดังกล่าว  หรือ มีการระคายเคือง  หรือ มีอาการบวม
อาจทำให้เกิดอาการปวดลังได้เช่นกัน

การฉีดยาชา  หรือ สาร corticosteroids เข้าบริเวณดังกล่าว...
ในตอนแรก ๆ เขากระทำกันเพื่อการวินิจฉัยโรค  แต่มาตอนหลังพบว่า  การทำดังกล่าว
สามารถนำมาใช้ในการักษาอาการปวดหลังได้  โดยที่สาเหตุนั้น  มีต้นตอจากข้อ facet

การฉีดยาเข้าบริเวณข้อเล็ก facet joint จะได้ผลเพียงครึ่งเดียวของคนไข้เท่านั้น
แหละหากอาการปวดหลังจากข้อดังกล่าว  เป็นโรคเรื้อรัง  จะไม่มีประโยชน์ใด ๆ

Another Option: Muscle Injections for Back Pain
นอกจากที่กล่าวมา  การฉีดยาเพื่อบรรเทาอาการปวดมีทางเลือกอย่างอื่นที่เรา
ควรรู้   เชน  การฉีดยาเข้าจุดที่กดเจ็บ (trigger point)  ซึ่ง เป็นต้นเหตุให้เกิดมีการหด
เกร็งของกล้ามเนื้อ  นอกเหนือจากนั้น  ยังมีการทดลองใช้สาร botulinum toxin (Botox)
รักษาอาการปวดหลังจากการหัดเกร็งของเกล้ามเนื้อ

§  Trigger Point Injections.
จุดกดเจ็บทั้งหลายเป็นปุ่มของเนื้อเยื่อของกล้ามเนื้อ  ซึ่งขมวดกันเป็นปมและมีการ หดเกร็ง 
ไม่เคยคลายตัวเลย และในปุ่มดังกล่าว  เชื่อว่า ตรงบริเวณดังกล่าวมีการหดรัดปลายประสาท
เป็นเหตุใหเกิดอาการเจ็บปวดเกิดขึ้นในบริเวณต่าง ๆ  เช่น  บริเวณคือ  บริเวณหลัง

นอกจากนั้น  คนที่เป็นโรคหมอนกระดูกสันหลังแตก  กล้ามเนื้อฉีกขาด  และ กระดูกแตกหัก
ต่างมีโอกาสเกิดมีจุดกดเจ็บ (trigger points) ด้วยกันแทบทั้งนั้น
และการฉีดยาชาเข้าบริเวณจุดกดเจ็บเหล่านั้น  สามารถทำให้อาการปวดหลังหายได้

§  Botox.
ได้มีการศึกษาเล็ก ๆ เกี่ยวกับการใช้สาร Botox….
โดยครั้งแรก  ได้ถูกนำไปใช้ในเด็นกมี่เป็นโรคทางสมอง (cerebral palsy) 
และมาในปัจจุบันนี้  Botox  ได้ถูกนำมาใช้กันอย่างกว้างขวางในการทำให้ ใบหน้าเกิด
การคลายตัว   การหดเกร็งของกล้ามเนื้อ  เป็นเหตุทำให้ใบหน้าของคนเป็นรอยย่น

การใช้สาร Botox   ถูกนำมาใช้ในการรักษาคนที่มีอาการปวดหลังบางรายได้  โดยการฉีด
ยาทุก ๆ แปดอาทิตย์  สามารถทำให้คนไข้หายปวดหลังได้ดีกว่าการฉีดน้ำเกลือเฉย ๆ 
และ เท่าที่ปรากฏ  ยังไมมีผลเสียแต่อย่างใด

การฉีด Botox   จะมีประโยชน์เฉพาะในราปวดหลังที่เกิดจากปัญหาของกล้ามเนื้อ
เท่านั้น  เช่น  รายที่ตรวจพบวามี  trigger points
การที่คนไข้หายภถายการฉีด Botox  เชื่อว่า  มันเกิดจากการที่กล้ามเนื้อที่หดเกร็ง
เกิดอัพาติ หรือ คลายตัวลงนั้นเอง

ส่วนคนไข้ที่ปวดหลังจากกระดูกเสื่อม  ยังเป็นปัญหาให้มีการถกเถียงกัน 
การฉีดยาชนิดนี้บ่อย ๆ สามารถทำให้กล้ามเนื้อถูกทำลายแบบถาวรได้...
ให้ระวังให้ดี!
http://www.johnshopkinshealthalerts.com

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น