7/25/12
เพื่อเป็นการเรียนรู้...
เพื่อเป็นการเรียนรู้...
เรื่องปวดหลัง เราจำเป็นต้องเรียนรู้เรื่องการป้องกัน, การวินิจฉัย,
และ การรักษาอาการปวดหลังในทุกแง่ทุกมุมให้ได้...
การฉีดยาเข้ากระดูกสันหลัง เป็นการรักษาคนไข้ปวดหลังที่มีประสิทธิภาพวิธีหนึ่ง
โดยเฉพาะในรายที่ไม่ทุเลาจากยา หรือ จากกายภาพบำบัด
นอกจากนั้น การฉีดยาเข้าหลัง (spinal injection) ยังเป็นวิธีนำมาซึ่งใช้ในการ
วินิจฉัยโรคปวดหลังได้อีกด้วย เช่น การฉีดยาชาเข้าตรงบริเวณที่มีอาการปวดเจ็บ
ถ้าหลังฉีด ทำให้อาการปวดหลังหาย เราก็บอกได้ทันทีถึงต้นตอของอาการปวดหลัง
การฉีดยาเข้าหลัง...
มันทำงานได้อย่างไร ?
เมื่อแพทย์เราจำเป็นต้องรักษาให้คนไข้หายจากอาการปวดหลัง มีวิธีการหนึ่งที่แพทย์
ชอบทำกัน นั้นคือ การใช้สาร corticosteroids ฉีดเข้าหลังเพื่อหวังผลให้ลดการอักเสบ
หรือใช้ยาชา (local anesthetics) หรือ ใช้ทั้งยาชา กับสาร corticosteroids ฉีดเข้าสันหลัง
ซึ่งผลที่เกิดในระยะสั้น ๆ จะพบว่าได้ผลดีเหนือกว่าการรับทานยาเม็ด
ทั้งนี้เพราะ ยาที่ฉีดกระหลังนั้น ความเข็มข้นของยาจะกระจุกตรงบริเวณที่เจ็บปวด
แต่เราไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่า ผลของการฉีดยาเข้าหลังในระยะยาวจะเป็นเช่นใด
นอกจากนั้น การฉีดยาเข้าหลังตามที่กล่าว ไม่ได้ทำให้ปัญหาที่มีอยู่ในกระดูกสันหมดสิ้นได้
อย่างไรก็ตาม ผลจากการทำให้คนไข้หายจากอาการปวดได้นั้น สามารถทำให้คนไข้
เข้าโปรกแกรมการบริหารร่างกาย หรือ รับกายภาพบำบัด ตลอดรวมถึงการบริหารกล้ามเนื้อ
เพื่อการเหยียดยืด (stetching) และ การ เพิ่มความแข็งแรงให้แก่ความเนื้อของหลังได้ต่อไป
เมื่อใดก็ตาม หลังการฉีดยาเข้าหลังแล้ว อาการไม่ดีขึ้น อาการปวดไม่หายไป
การฉีดยาครั้งที่สองไม่น่าจะมีประโยชน์ แต่หากพบว่า ฉีดแล้ว อาการดีขึ้น
ท่านอาจจำเป็นต้องรับการฉีดซ้ำเป็นครั้งที่สองภายในสองอาทิตย์ แต่ไม่ควรฉีดเกิดสาม
ครั้งต่อปี เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะอันไม่พึงปรารถนาสาร steroids
ในการฉีดยาเข้าหลัง สามารถกระทำในคนไข้ไป-กลับ (out patients) ได้
เป็นวิการที่ค่อนข้างปลอดภัยตราบใดที่ไม่ฉีดบ่อย ภาวะแทรกซ้อนเช่น เลือดออก หรือ
เกิดการอักเสบ พบได้น้อยมาก
ผลข้างเคียงอันเกิดจากสาร corticosteroids เมื่อเปรียบกับการรับทานแล้วจะน้อยมาก
ซึ่งได้แก่ ทำให้การทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ในระยะสั้น ๆ เสียไป, ทำให้ระดับน้ำตาล
ในกระแสเลือดสูงขึ้น, ทำให้กระเพาะอาหารเป็นแผล, ทำให้เป็นต้อกระจก, และ ทำให้
อยากรับทานอาหารเพิ่มขึ้น และ มีบางคนอาจแพ้สารละลาย (solvent)ที่ใช้ในการฉีดยาได้
สำหรับข้อห้าม.....
ห้ามฉีด corticosteroids ในคนที่มีการอักเสบติดเชื้อแบคทีเรีย หรือ ห้ามฉีดในราย
ที่กระดูกสันหลังเป็นมะเร็ง หรือ เกิดอักเสบติดเชื้อเป็นอันขาด
ที่เราต้องระวังให้ดี คือ คนไข้เป็นโรคหัวใจวาย (heart failure), เป็นโรคเบาหวาน,
หรือ กำลังรับทาน aspirin, หรือกำลังรับยาต้านเกล็ดเลือด....เพราะในคนไข้เหล่านี้
สามารถทำให้เกิดเลือดออกภายในได้
เพื่อเป็นการเรียนรู้ร่วมกัน...
เรามาดูซิว่า ที่แพทย์เขาฉีดเข้าบริเวณหลังนั้น มีอะไรบ้าง ?
Epidural Corticosteroid Injections for Back Pain
การฉีดยา corticosteroids เข้าช่องกระดูกสันหลัง (epidural injection)…
อาจทำให้การอักเสบที่เกิดขึ้นบริเวณรอบหมอนกระดูกที่แตก (herniated disc)
ซึ่ง เป็นต้นเหตุให้เกิดการอักเสบ และทำให้เกิดอาการปวดหลัง และปวดขาทุเลาลงได้
ยาทีฉีดเข้าช่องระหว่างกระดูกสันหลัง และ ไขประสาทสันหลัง จะทำหน้าทีลดการผลิต
สารต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดการอักเสบลง
ผลของการฉีดสาร corticosteroid เข้าหลัง (epidural injection)…
สามารถลดอาการเจ็บปวดลงได้ประมาณครึ่งหนึ่งของจำนวนคนไข้ทีมอาการปวดหลัง
อาการอาจหายไปเป็นเวลาสั้น ๆ หนึ่งอาทิตย์ หรือบางรายอาจหายไปนานเป็นปี
ในการรักษาด้วยวิธีการดังกล่าว โดยเฉพาะรายที่มีอาการปวดหลัง &ขา อย่างเฉียบพลัน
ซึ่ง ไม่ตอบสนองต่อวิธีการรักษาอย่างอื่น ๆ (non-surgical treatment)
และ การรักษาด้วยวิธีดังกล่าว จะไม่มีประโยชน์ในรายปวดหลังเรื้อรังแอย่างใด
Selective Nerve Root Blocks for Back Pain:
การเลือกฉีดเฉพาะที่...
การทำ selective nerve root blocks เป็นวิธีการอย่างหนึ่ง เพื่อ ตรวจให้รู้ว่า เส้นประสาท
เส้นใดถูกกด หรือเกิดการอักเสบ จะได้รู้ว่ามันเป็นต้นเหตุของอาการปวดหลัง ปวดขาได้
ยาที่ใช้ฉีด จะประกอบด้วยด้วยยาเฉพาะที่ (local anesthetics) ด้วยการใช้เพียงอย่างเดียว
หรือใช้ร่วมกับกับสาร corticosteroids โดยการฉีดเข้าตรงตำแหน่งของรากประสาทที่
ออกจากกระดูกสันหลัง
ยาชาที่ฉีด จะลดอาการปวด ส่วนสาร corticosteroids จะทำหน้าที่ลดการอักเสบ
ที่เกิดรอบ ๆ รากประสาท ผลของการรักษาด้วยวีการฉีดยาดังกล่าว มีได้ต่างกัน
ส่วนใหญ่ อาการปวดจะหายไป ได้รับผลดีกว่าคนไข้ที่ไม่ได้รับการฉีดยาดังกล่าว
Facet Joint Injections for Back Pain
การฉีดยาเข้าบริเวณข้อเล็ก ๆ ของกระดูกสันหลัง ซึ่งมีชื่อว่า facet joints...
เป็นข้อกระดูกที่เกิดจากการกระดูกทางด้านหลังของกระดูกสัน ซึ่งยื่นไปสัมผัสกัน...
เมื่อมีการมีการอักเสบของข้อดังกล่าว หรือ มีการระคายเคือง หรือ มีอาการบวม
อาจทำให้เกิดอาการปวดลังได้เช่นกัน
การฉีดยาชา หรือ สาร corticosteroids เข้าบริเวณดังกล่าว...
ในตอนแรก ๆ เขากระทำกันเพื่อการวินิจฉัยโรค แต่มาตอนหลังพบว่า การทำดังกล่าว
สามารถนำมาใช้ในการักษาอาการปวดหลังได้ โดยที่สาเหตุนั้น มีต้นตอจากข้อ facet
การฉีดยาเข้าบริเวณข้อเล็ก facet joint จะได้ผลเพียงครึ่งเดียวของคนไข้เท่านั้น
แหละหากอาการปวดหลังจากข้อดังกล่าว เป็นโรคเรื้อรัง จะไม่มีประโยชน์ใด ๆ
Another Option: Muscle Injections for Back Pain
นอกจากที่กล่าวมา การฉีดยาเพื่อบรรเทาอาการปวดมีทางเลือกอย่างอื่นที่เรา
ควรรู้ เชน การฉีดยาเข้าจุดที่กดเจ็บ (trigger point) ซึ่ง เป็นต้นเหตุให้เกิดมีการหด
เกร็งของกล้ามเนื้อ นอกเหนือจากนั้น ยังมีการทดลองใช้สาร botulinum toxin (Botox)
รักษาอาการปวดหลังจากการหัดเกร็งของเกล้ามเนื้อ
§ Trigger Point Injections.
จุดกดเจ็บทั้งหลายเป็นปุ่มของเนื้อเยื่อของกล้ามเนื้อ ซึ่งขมวดกันเป็นปมและมีการ หดเกร็ง
ไม่เคยคลายตัวเลย และในปุ่มดังกล่าว เชื่อว่า ตรงบริเวณดังกล่าวมีการหดรัดปลายประสาท
เป็นเหตุใหเกิดอาการเจ็บปวดเกิดขึ้นในบริเวณต่าง ๆ เช่น บริเวณคือ บริเวณหลัง
นอกจากนั้น คนที่เป็นโรคหมอนกระดูกสันหลังแตก กล้ามเนื้อฉีกขาด และ กระดูกแตกหัก
ต่างมีโอกาสเกิดมีจุดกดเจ็บ (trigger points) ด้วยกันแทบทั้งนั้น
และการฉีดยาชาเข้าบริเวณจุดกดเจ็บเหล่านั้น สามารถทำให้อาการปวดหลังหายได้
§ Botox.
ได้มีการศึกษาเล็ก ๆ เกี่ยวกับการใช้สาร Botox….
โดยครั้งแรก ได้ถูกนำไปใช้ในเด็นกมี่เป็นโรคทางสมอง (cerebral palsy)
และมาในปัจจุบันนี้ Botox ได้ถูกนำมาใช้กันอย่างกว้างขวางในการทำให้ ใบหน้าเกิด
การคลายตัว การหดเกร็งของกล้ามเนื้อ เป็นเหตุทำให้ใบหน้าของคนเป็นรอยย่น
การใช้สาร Botox ถูกนำมาใช้ในการรักษาคนที่มีอาการปวดหลังบางรายได้ โดยการฉีด
ยาทุก ๆ แปดอาทิตย์ สามารถทำให้คนไข้หายปวดหลังได้ดีกว่าการฉีดน้ำเกลือเฉย ๆ
และ เท่าที่ปรากฏ ยังไมมีผลเสียแต่อย่างใด
การฉีด Botox จะมีประโยชน์เฉพาะในราปวดหลังที่เกิดจากปัญหาของกล้ามเนื้อ
เท่านั้น เช่น รายที่ตรวจพบวามี trigger points
การที่คนไข้หายภถายการฉีด Botox เชื่อว่า มันเกิดจากการที่กล้ามเนื้อที่หดเกร็ง
เกิดอัพาติ หรือ คลายตัวลงนั้นเอง
ส่วนคนไข้ที่ปวดหลังจากกระดูกเสื่อม ยังเป็นปัญหาให้มีการถกเถียงกัน
การฉีดยาชนิดนี้บ่อย ๆ สามารถทำให้กล้ามเนื้อถูกทำลายแบบถาวรได้...
ให้ระวังให้ดี!
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น