วันพุธที่ 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2554

Plasmapheresis: Indication (2)

“หมอ...รู้สึกว่า เราตกอยู่ภายใต้โฆษณาชวนเชื่อกันมากเหลือเกิน ในวงการแพทย์ของพวก ท่านก็ไม่เห็นแตกต่างเลย...”
นั่นเป็นความคิดเห็นของเพื่อนผู้สูงวัยท่านหนึ่ง....ในทีมที่สวิงกอล์ฟด้วยกัน
“มีอะไรจะแนะนำผมหรือ ?”
ผมถามเพื่อนท่านนั้น....เพื่อเป็นแนวทาง จะได้ตอบข้อซักถามของเพื่อน

“มีสุภาพสตรีท่านหนึ่ง เป็นมะเร็งระยะสุดท้าย มะเร็งกระจายไปทั่ว ลูกหลานต้องการให้ผู้ เป็นแม่ได้รับการรักษา...ได้ไปรับการรักษาฟอกเลือดเอาพิษมะเร็งออก หวังว่าอาการจะดีขึ้น...หลังจาก กลับบ้านได้หนึ่งวัน คนไข้ก็จากไปอย่างสงบ...
ในสถานที่ ...ที่ท่านทำงานอยู่....เขารักษากันอย่างนี้เหรอ ?
เพื่อน ได้กล่าวขึ้น พร้อมกับจ้องหน้าผู้เขียน ยังกับว่าเราเป็นจำเลยแนะ

ผู้เขียนถึงกับอึ้งกับคำถาม.....อยู่ในสามกอล์ฟเพื่อออกกำลังกายแท้ๆ ....ยังถูกตรวจสอบ ?

เพื่อความเข้าใจ การฟอกเลือดเพื่อขจัดเอาของเสียออกจากร่างกาย เท่าที่เราทราบ มีด้วยกัน สองวิธี หนึ่งนั้น เป็นการฟอกเลือด ที่กระทำกันในคนไข้ทีเป็นโรคไตวาย เขาเรียกการฟอกเลือด ชนิดนั้นว่า Hemodialysis ส่วนอีกวิธีหนึ่ง เรียก plasmapheresis

plasmapheresis เป็นกรรมวิธี ที่นำมาใช้เพื่อการรักษาโรค ด้วยการขจัดเอาส่วน ที่ไม่ ดี หรือเป็นพิษออกจากร่างกายไป เช่น ภูมิต้านทานที่เป็นภัยกับตัวเองออกไป โดยแยกเอาส่วนที่เป็น อันตรายออก ส่วนเม็ดเลือดที่ดีก็ส่งคืน กระแสเลือด พร้อมกับชดเชยน้ำเหลืองด้วยสาร “อัลบูมิน” หรือ “พลาสมาแช่แข็ง”

โรคที่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ สร้าง antibodies ขึ้น แล้วปล่อยไปตาม กระแสเลือด ทำหน้าที่เหมือนเจ้าหน้า...ตำรวจ หรือทหารกำจัด หรือทำลายเซลล์ หรือเนื้อเยื่อตัวเอง เสมือน หนึ่งศัตรู แล้วทำให้เกิดอาการต่างๆ ขึ้น
นับเป็นเรื่องที่ไม่น่าจะเกิดขึ้น
จึงไม่เรื่องแปลก ที่เราพบเห็นความยุ่งเหยิงของสังคมรอบตัวเรา.....คนเป็นศัตรูกัน เข่นฆ่ากัน ดูมันเกิดขึ้นได้ง่ายเหลือเกิน...

โรคที่ต้องพึ่งพากรรมวิธี plasmapheresis มีมากมาย ที่ควรรู้พอเป็นกระสัย ได้แก่:

• Guillain-Barre syndrome เป็นกลุ่มอาการที่เกิดความผิดปกติของเส้นประสาทส่วนปลายทั่วร่างกาย เป็นการเกิดแบบเฉียบพลัน โดยเชื่อว่าเกิดจากปฏิกิริยาทางภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ สร้างภูมิต้านทานขึ้นทำลายเส้นประสาทของตัวเอง ทำลายทั้งปลอก และแกนประสาท
• Myasthemia Grevis เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของภูมิต้านทาน โดยตัวภูมิต้านทานของเรา ไปทำลายตัวที่ทำหน้าที่รับสาร-Acetylcholine rector ซึ่งอยู่ตรงบริเวณรอยต่อระหว่างปลายประสาท กับกล้ามเนื้อ (neuromuscular junction)
• Thombotic Thrombocytopenic Purpura เป็นโรคเลือดที่เกี่ยวข้องการหยุดเลือด (coagulation) ทำให้เกิดมีเม็ดเลือดจับตัวเป็นก้อนเล็ก ๆ (microscopic thrombus) ในเส้นเลือดเล็ก ๆทั่วร่าง ซึ่งเราเชื่อว่า เป็นผลเนื่องมาจากความผิดปกติทางระบบภูมิคุ้มกัน

• Multiple Myeloma เป็นมะเร็งของ plasma cell เซลล์มะเร็งชนิดนี้ มันสร้างภูมิต้านทานขึ้นมา และทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ขึ้น
ได้มีการนำเอากรรมวิธีรักษาแบบ plasmapheresis ร่วมกับ ยารักษามะเร็ง ด้วยจุดมุ่งหมายเพื่อลดสารโปรตีน ที่ถูกสร้างโดยเซลล์ที่เป็นมะเร็งเท่านั้น

• Severe hypercholesterolemia พบว่า การนำเอาวิธีการกำจัดไขมันด้วยกรรมวิธี plasmapheresis มาใช้ในรายที่คนไข้มีไขมันในกระแสเลือดในปริมาณมาก ซึ่งไม่ ตอบสนองต่ออาหาร ต่อยา เชน คนเป็น familial hypercholesterolemia เท่านั้น...

เขียนมาถึงตรงนี้....สงสัยตัวเองเหมือนกันว่า....เราตอบเพื่อนเขาแล้วหรือยัง ?

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น