โลหิตจาง (Anemia) P4: Causes of common types of anemia

Aug. 7,2014

สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะเลือดจาง (continued)

Bone marrow and stem cell problems:
ความผิดปกติในไขกระดูก (bone marrow) และสะเต็มเซลล์ (stem cell)
สามารถเป็นต้นเหตุทำให้มีเม็ดเลือดแดงถูกสร้างได้น้อยลง โดยเราพบว่า
Stem cells ที่พบในไขประดูกบางตัวสามารถกลายเป็นเม็ดเลือดแดงได้

ดังนั้น หาก stem cells มีน้อยไป หรือมีความบกพร่อง หรือถูกแทนที่โดย
เซลล์อย่างอื่น เช่น เซลล์ของมะเร็ง (metastic cancer cells) 
ย่อมทำให้เกิดภาวะโลหิตจางได้

ภาวะโลหิตจางอันมีต้นเหตุมาจากความผิดปกติของไขกระดูก หรือ stem
Cells ได้แก่:

 Aplastic anemia: จะเกิดขึ้นเมื่อจำนวนของstem cells ในร่างกาย
มีน้อยไป หรือไม่มีเลย โลหิตจางชนิดนี้อายจเป็นความผิดปกติทาง
พันธุกรรม หรือไม่พบต้นเหตุ หรือสามารถเกิดในกรณีที่ไขกระดูกถูก
ทำลายโดยการใช้ยา หรือถูกรังสี, ได้รับเคมีรักษา, หรือเกิดการอัก
เสบ

 Thalassemia: โลหิตจางที่เกิดขึ้น เป็นผลมาจากเม็ดเลือดแดงไม่
สามารถเจริญเติบโตเป็นเม็ดเลือดแดงที่สมบูรณ์ และเจริญได้ไม่ปกติ
เราสามารถพบโรคนี้ในคนไทยได้ประมาณ 1 %  และเป็นพาหะ 
ได้ 30 - 40 %  เป็นโรคที่สามารถพบได้ในหลายเชื้อชาติ  เช่น 
Mediterranean, African, Middle Eastern, และ  Southeast Asean 
descent)

ความรุนแรงของโลหิตจางในคนที่เป็นโรค Thalassemia มีได้แตก
ต่างกัน  โดยมีตั้งแต่รายไม่รุนน้อย (mild) ไปจนถึงรายที่เป็นอันตราย
ต่อชีวิต   และชนิดที่มีความรุนแรงที่สุดมีชื่อเรียกว่า Cooley’s anemia

 Lead exposure:
ตะกั่วเมื่อเข้าสู่ร่างกายของคนเรา  จะเป็นพิษต่อไขกระดูก เป็นเหตุให้เม็ด
เลือดแดงถูกสร้างได้น้อยลง   เป็นโรคโลหิตจางที่ีพบเห็นในคนที่
สัมผัสกับสารตะกั่วเป็นประจำ

Anemia associated with other conditions :
เป็นโรคโลหิตจาง  ซึ่งมักจะเกิดขึ้นในกรณีที่ร่างกายขาดฮอร์โมนที่ทำหน้า
ที่ในการสร้างเม้ดเลือดแดง  โดยเราจะพบได้ในคนที่เป็น:

 โรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย (Advanced kidney disease)
 ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (Hypothyroidism)
 โรคเรื้อรังอย่างอื่น ๆ เช่น มะเร็ง, การอักเสบ, โรคลูปัส, โรเบาหวาน,
    และโรครูมาตอยด์
 คนสูงอายุ

Anemia Caused by Destruction of Red Blood Cells:
เมื่อเม็ดเลือดแดงเกิดเปาะ หรือแตกง่าย ย่อมไม่สามารถทนต่อแรงกระแทก
ที่เกิดขึ้นในระบบการไหลเวียของเลือดได้  เป็นเหตุให้มันแตกเร็วก่อนเวลา
อันควร  ทำให้เกิดโลหิตจางที่มีชื่อเรียก hemolytic anemia

Hemolytic anemia สามารถเกิดในตอนแรกเกิด หรือเกิดขึ้นในระยะหลัง
บางครั้งเราจะไม่ทราบว่า  มันเกิดจากอะไร แต่สาเหตุที่เราทราบได้แก่:

 โรค หรือความผิดปกติทางพันธุกรรม เช่น Sickle cell anemia
     และ thalassemia
 ภายใต้ความกดดัน (stressors) เช่น การอักเสบ, ยา, ถูกพิษงู, พิษ
    ของแมงมุม, หรืออาหารบางชนิด
 สารพิษที่ได้จากโรคตับ หรือโรคไตระยะสุดท้าย
 ความผิดปกติในระบบภูมิคุ้มกัน..มีการทำลายเม็ดเลือดแดง เรียก
     hemolytic anemia ซึ่งปรากฏในเด็กแรกเกิด
 พบว่าเกิดใน vascular grafts, prosthetic heart valves, tumors,
    Severe burns, chemical exposures, severe hypertension,
   โรคเลือด (clotting disorders)
 ในกรณีที่พบได้น้อย เช่น คนที่มีม้ามโต (enlarged spleen) ซึ่ง
     สามารถจับเม็ดเลือดแดง พร้อมกับทำลายมันก่อนที่จะปล่อยให้
    ไหลเวียนในกระแสเลือดได้


BACK >>  NEXT >> P.5 : Symptoms