Alcoholic Hepatitis: Diagnosis & treatment (cont.) 2

Symptoms & diagnsosis:
ในคนไข้ที่เป็นโรคตับอักเสบจากแอลกอฮอลแบบอ่อน ๆ อาจไม่มีอาการใด ๆ
จนกว่า โรคจะพัฒนาไปมากแล้ว อาการจึงจะปรากฏให้เห็น เช่น

• เบื่ออาหาร
• คลื่นไส้ และอาเจียน
• ปวดท้อง และมีการกดเจ็บ
• ตัวเหลืองตาเหลือง (ดีซ่าน)
• ไม่ไข้
• ท้องบวม จากการมีน้ำในช่องท้อง (ascites)
• มีอาการสับสน
• เมื่อยล้า
• กล้ามเนื้อหดลีบ
• บางรายอาจเกิดความผิดปกติทางสมอง encephalopathy

การตรวจเลือดทางห้องปฏิบัติการณ์ จะพบ Aspartate aminotransferase
จะมีค่าสูงกว่าปกติ สองเท่าตัว (แม้ว่าอาจมากกว่า 300 IU/meillileter ได้แต่น้อย)
ระดับของ alanine aminotransferase จะมีค่าต่ำ
และอัตราส่วน aspartate aminotransferase กับ
alanine aminotransferase
ส่วนใหญ่จะมีค่า มากว่า 2

ผลการตรวจเลือดตามปกติ เช่น white blood count,
Neutrophil count, bilirubin level, จะมีค่าสูงขึ้นกว่าปกติ
ในบางราย พบว่า creatinine จะสูงขึ้น
เป็นอาการบ่งบอกให้ทราบถึงอันตรายที่เกิดขึ้น
นั้นคือ คนไข้เกิด Hepatorenal syndrome ขึ้น
เป็นลางบอกให้ทราบถึง ความตายกำลังจะคืบคลานเข้ามา

จากการตรวจชิ้นเนื้อที่ได้จากตับ ของคนที่เป็นโรคตับอักเสบ (alcoholic hepatitis)
จะพบเห็นร่องรอยของเซลล์ของตับถูกทำลาย (hepatocellular injury)
เช่น เซลล์ hepatocyte บวม มีสาร amorphous eosinophilic inclusion bodies
อยู่ภายในเซลล์ตับดังกล่าว มันมีชื่อเรียกว่า Mallory body (หรือ alcoholic hyaline)
ซึ่งถูกล้อมรอบด้วยเม็ดเลือดขาว neutrophils
บางทีเราเรียกว่า steatosis

นอกเหนือจากนั้น ผลจากการตรวจด้วยกล้อง จะพบเห็นการเสื่อมสลายของเซลล์ตับ
(foamy degeneration of hepatocyte
และ acute sclerosing hyaline necrosis)

คนไข้ส่วนใหญ่ที่เป็น ตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ ที่ไม่รุนแรงนัก
หลังการงดเว้นการดื่มเหล้า และ ให้การรักษาที่เหมาะสม สามารถฟื้นตัวสู่สภาพปกติได้
อาการตัวเหลืองตาเหลือง และอาการไข้ หายได้ในเวลาไม่กี่อาทิตย์
เมื่อเลิกดื่มเล้า

ส่วนกรณีที่เกิดมีน้ำในช่องท้อง (ascites)และ อาการทางสมอง (encephalopathy)
อาจจำเป็นต้องกินเวลาหลายเดือน หรือเป็นเวลาหลายปี
สำหรับกรณีที่มีอาการแสดงของตัวเหลืองตาเหลือง ยังคงมีอยู่เรื่อย ๆ
หรือ ในรายที่มีอาการไตวายเกิดขึ้น
ถือเป็นอาการที่บ่งบอกให้ทราบว่า อาการแย่แฃ้ว มีพยากรณ์โรคที่ไม่ดีเลย
แม้ว่า จะให้การรักษาที่ดีก็ตาม โอกาสที่จะฟื้นตัวสู่สภาพเดิมมีได้น้อยมาก

Risk factors
ปัจจัยเสี่ยง ที่ก่อให้เกิดอัตราเสี่ยงต่อการเกิด ตับอักเสบ ซึ่งได้แก่

• Alcohol use. จากประวัติการดื่มจัด
เป็นปัจจัยหลักที่ก่อให้เกิดปัจจัยเสี่ยง ต่อการเกิดตัวอักเสบจากแอลกอฮอล์
• Your sex. สตรีมีอัตราเสี่ยงต่อการเกิดโรคตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ได้มากกว่าชาย
• Genetic factors.
นักวิจัยได้พบว่า มีการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม (mutations) ที่มีความสมพันธ์กับการเาผลาญ
ของแอลกอฮอล์ในร่างกาย ซึ่งการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้น
สามารถเป็นปัจจัยทำให้เกิดตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ได้

Complications
ภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ที่เกิดจากตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ มีดังนี้:

• Increased blood pressure in the portal vein.
เลือดจากลำไส้ ม้าม และตับอ่อน จะไหลเข้าสู่ตับทางเส้นเลือดเส้นใหญ่ เรียก portal vein.
ในกรณีที่มีพังผืด หรือมีแผลเป็น (scar)เกิดภายในตับ จะทำให้การไหลเวียนติดขัด
ซึ่ง จะนำไปสู่การเพิ่มความดันในตับให้สูงขึ้น (portal hypertension)
• Enlarged veins (varices). เมื่อการไหลเวียนของเลือดในเส้นเลือด portal vein
ถูกสะกัด (blocked) ไม้ให้มีการไหลได้ตามปกติ จะทำเลือดไหลย้อนกลับไปยังกระเพาะ และท่ออาหาร
ซึ่ง มีเส้นเลือดที่มีผนังบาง และเนืองจากมีเลือดในเส้นเลือดดังกล่าวเป็นคั่งค้างเป็นจำนวนมาก
จึงง่ายต่อการฉีกขาด ทำให้เลือดออกได้ง่าย
• Fluid retension. โรคตับอักเสบจากแอลกอฮอล สามารถก่อให้เกิดมีน้ำกักขังในช่อง
ท้องได้ (ascites) อาจเกิดอักเสบขึ้นได้ ควรได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ...

ในกรณีที่เกิดมีน้ำในช่องท้อง เป็นอาการบ่งบอกให้ทราบว่า โรคได้พัฒนาไปมากแล้ว
เป็นอาการบ่งบอกให้ทราบว่า ตับได้แปรเปลี่ยนเป็นโรคตับแข็ง (cirrhosis)แล้ว
• Bruising and bleeding. โรคตับอักเสบจากแอลกอฮอล
จะมีผลกระทบต่อการสร้างโปรตีน ที่ใช้ในการหยุดเลือด (clot) เ
ผลที่ตามมา จะทำให้เกิดขึ้น จะทำให้เกิดรอยฟกช้ำ และมีเลือดออกได้
• Jaundice. ดีซ่าน เป็นภาวะตัวเหลืองตาเหลือง ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อตับไม่สามารถกำจัดสาร
Bilirubin ออกจากร่างกายได้ ซึ่งเป็นสารที่ได้จากการสลายตัวของเม็ดเลือดแดง
เมื่อ bulirubin มีมากขึ้น มันจะไปจับตามผิวหนัง และตา ทำให้เกิดตัวเหลือง ตาเหลืองขึ้น
• Hepatic encephalopathy. ในรายที่ตับถูกทำลายลงถึงขั้นสุดท้าย
ตับไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ไม่สามารถกำจัด bilirubin ซึ่งเป็นสารที่เป็นพิษต่อสมอง
เมื่อมีปริมาณ bilirubin ในเลือดในปริมาณสูง สามารถทำให้เกิดอันตรายต่อสมองได้
เป็นเหตุให้มีการเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรม และบุคลิกของคนไข้ได้
อาการ และอาการแสดงของภาวะ hepatic encephalopathy ได้แก่
ขี้ลืม สับสน อารมณ์แปรปรวน และในรายที่เป็นรุนแรง อาจลงเอยด้วย coma.
• Scarred liver (cirrhosis). ในตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ เมื่อเวลาผ่านไป
มันจะดำเนินสู่ภาวะที่ไม่สามารถทำให้ฟื้นตัว กลับสู่สภาพปกติได้ เรียกว่าดังกล่าวว่า เป็นตับแข็ง
ซึ่งจะนำไปสู่ภาวะตับวาย ไม่สามารถทำงานได้เหมือนปกติ
.
Tests and diagnosis
เนื่องจากโรคตับหลายชนิด มีปัจจัยมากมายที่ทำให้เกิดเป็นโรคตับอักเสบขึ้นได้
เช่น อักเสบจากเชื้อไวรัส จากยาต่าง ๆ และ สิ่งแวดล้อมที่เป็นพิษต่าง ๆ

การวินิจฉัยคนไข้ตับอักเสบจากแอลกอฮอล์ เป็นเรื่องที่ท้าทายพอสมควร
เพราะการที่จะวินิจได้ จำเป็นต้องพึงพาขั้นตอนต่อไปนี้

• ประวัติ และการตรวจร่างกาย
• Blood test. เป็นการตรวจหาระดับของ เอ็นไซม์ที่สัมพันธ์กับโรคตับ
• เช่น aspartate aminotransferase (AST)
และ alanine aminotransferase (ALT)
• Ultrasound. เป็นการตรวจดูภาพของตับ และแยกโรคตับชนิดต่าง ๆ
• Liver biopsy. เป็นการเอาชิ้นเนื้อจากตับมาตรวจดูพยาธิสภาพของตับ

Treatments and drugs
• Stop drinking alcohol.
เมื่อท่านถูกวินิจฉัยว่าเป็นตับอักเสบจากแอลกฮอฮอล ท่านจะต้องหยุดการดื่ม...ทันที
นั่นเป็นหนทางเดียว ที่สามารถทำให้ตับฟื้นตัวกลับสู่สภาพเดิมได้
ถ้าคุณยังไม่หยุดการดื่ม...โรคจะเลวลง และมีแนวโน้มเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
• Treatment for malnutrition.
นักโภชนาการสามารถช่วยให้ท่านได้รับอาหาร ที่เหมาะสมกับสภาพขาดอาหารจากโรคได้
• Medications to reduce liver inflammation.
คนไข้ตับอักเสบจากแอลกอฮอล อาจได้รับการรักษาด้วยยา เพื่อควบคุมการอักเสบของตับในระยะสั้นได้
• ในบางสถานการณ์ แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ corticosteroids
หรือ pentoxifylline.
• Liver transplant เมื่อตับถูกทำลายจนไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ
การผ่าตัดเปลี่ยนตับ จะเป็นหนทางเดียวเท่านั้น ที่สมารถช่วยชีวิตคนไข้ได้

Prevention
เราสามารถลดอัตราเสี่ยงต่อการเกิดตับอักเสบจากแอลกอฮอลได้

• ดื่มเพียงพอประมาณ หรือไม่ดื่มเลย
• อย่ากินยาพร้อมกับแอลกอฮอล์
• ป้องกันตัวเองจากการเกิดโรคตับอักเสบ Hepatitis C เพราะคนไข้ที่เป็น
ตับอักเสบจาก Hepatitis c virus มีโอกาสเกิดตับอักเสบได้สูง หากไม่ได้รับการรักษา
คนไข้ย่อมมีโอกาสเกิดโรคตับแข็ง cirrhosis

www.mejm.org/doi/fuul/10.1056/NEJMra0805786