วันอาทิตย์ที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

Understanding COPD (1)

How Your Lungs Work

สำหรับท่านที่นั่งปฏิบัติธรรม- ดูลมหายใจเข้าออก
ดูลมตามที่เป็นจริง ไม่ต้องบังคับให้เป็นไปตามที่เราต้องการ
ปฏิบัติไปสัก 30 นาที ทำทุกวัน (เช้า หรือเย็น) อย่าให้ขาด
ลองดูซิว่า อะไรจะเกิดขึ้น

เมื่อท่านมีเวลาว่าง ลองพิจารณาการทำงานของปอดตามที่เป็นจริงบ้าง
ไม่ต้องสนใจว่า ประโยชน์ที่จะเกิด คืออะไร ?
ให้รู้เพียงว่า ปอดของเราทำงานกันอย่างไร...

ปอดของท่านมีหน้าทีนำเอาออกซิเจนจากอากาศ ให้แก่ร่างกาย
และทำหน้าที่เอาแกสต่าง ๆ ออกทิ้งไป เช่น carbon dioxide
กระบวนการดังกล่าว จะได้ 10- 20 ครั้ง ต่อนาที่

เมื่อท่านหายใจเข้า ลมจะผ่านจมูก หรือปาก กล่องเสียง
และ ท่อลมหายใจ (trachea)
ท่อลมหายใจ จะแบ่งออกเป็นท่อที่มีขนาดเล็กลง ซ้าย และ ขวา
เรียก bronchial tube โดยแยกเข้าสู่ปอดทั้งสองข้าง-ซ้าย และขวา

เพื่อให้ปอดสามารถทำงานได้สะดวก
ทางเดินของลมหายใจ (ท่อลม) จะต้องเปิดตลอดเวลาทั้งเวลาหายใจเข้า และหายใจออก
ไม่มีการอักเสบ ไม่มีพวกน้ำเมือกในปริมาณมาก

ปอดด้านขวา จะมีสามลอน ซึ่งจะมีขนาดเล็กกว่าด้านขวา
ซึ่งมีเพียงสองลอนเท่านั้น
หลอดลม (branchila tubes) จะแบ่งออกเป็นแขนงทีเล็กลงไปอีก
เรียก bronchi และแตกแขนงเล็กลงไปอีก เป็น bonchioles
ท่อเล็ก bronchioles จะสิ้นสุดลงที่ถุงลมเล็ก ๆ เรียก alveoli
ซึ่งอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม เหมือนพวงองุ่น...
เป็นตำแหน่งที่เลือดจะดึงเอาออกซิเจนเข้าสู่กระแสเลือด
และปล่อย carbon dioxide ออกมา

หลังจากเลือดดูดซับเอาออกซิเจนเข้ามาแล้ว เลือดจะออกจากปอด
เดินทางเข้าสู่หัวใจ จากนั้น หัวใจจะทำหน้าที่ปั้มเลือด ให้เลือดไปเลี้ยง
ส่วนต่าง ๆ ของเซลล์ทั่วร่างกาย
เมื่อร่างกายใช้ออกซิเจน จะเกิดคาร์บอนไดออกไซด์ และปล่อยสู่เลือด
ซึ่งเลือดจะนำกลับสู่ปอด เพื่อปล่อยออกในขณะหายใจออก

ปกติระบบหายใจของคนเรา ป้องกันไม่ให้สารที่เป็นอันตรายเข้าสู่ปอด
โดยอาศัย:

 ขน (Cilia) ที่อยู่ภายในรูจมูก มันทำหน้าที่กรองเอาสารทีมีขนาดใหญ่
ไม่ให้ผ่านเข้าสู่ปอดได้
 ทางเดินของลมหายใจ (trachea & bronchial tubes) จะผลิตน้ำเมือก
ออกมาเพื่อทำให้ผิวด้านในของทางเดินหายใจ มีความเปียกชื้นเพียงพอ
เพื่อให้ลมผ่าน พร้อมกับขจัดจับเอาฝุ่น เชื้อแบกทีเรีย และสารอื่น ๆ โดยอาศัยขน (cilia)
ทำหน้าที่ปัดกวาดให้อากาศ ที่ผ่านทางเดินของลมหายใจมีความสะอาด
แต่ ถ้าสารนั้น เป็นควันบุหรี่ ที่ผ่านเข้าท่อลม จะทำให้ขนหยุดทำงาน

COPD: Understanding COPD

What is COPD?
COPD เป็นคำย่อของ chronic obstructive pulmonary disease.
เป็นชื่อชองโรคที่เกิดขึ้นกับคนในครอบครัว ซึ่ง มีโรคถุงลมโป่งพอง(emphysema),
หลอดลมอัเสบเรื้อรัง (chronic bronchitis)
และถุงลมโป่งพองที่เกิดจาก alpha-1 antitrypsin deficiency

โรค COPD มักจะพัฒนาไปอย่างช้า ๆ เป็นเหตุให้การไหลเวียน
ของลมหายใจติดขัดทั้งลมเข้า และลมออก

โรค COPD เมื่อเกิดขึ้นท่านใดแล้ว โรคดังกล่าว จะเพิ่มงานให้แก่หัวใจ
ให้ทำงานมากกว่าปกติ ทำให้ระดับออกซิเจนจากปอดเข้าสู่กระแสเลือดลดลง
ทำให้ความดันเลือดในเส้นเลือดจากหัวใจ เข้าสู่ปอดสูงขึ้น
เป็นเหตุให้หัวใจต้องทำงานด้านการปั้มเลือด ต้องออกแรงมากขึ้น
ในคนเป็นโรคปอดดังกล่าว ทำให้ร่างกายต้องสร้างเม็ดเลือดแดงเพิ่มขึ้น
ทำให้เลือดเหนียวขึ้น และง่ายต่อการจับตัวของเม็ดเลือด (clotting)

คนเป็นโรค COPD ที่มีระดับออกซิเจนในกระแสเลือดต่ำลง สามารถทำให้
หัวใจโตขึ้น (cor pulmonale)
ภายใต้ภาวะดังกล่าว จะทำให้กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอลง
และนำไปสู่การเกิดอาการหายใจลำบาก (shortness of breath)
ทำให้เกิดมีอาการบวมที่บริเวณขา และข้อเท้าได้

ที่กล่าวมาทั้งหมดนั้น ดูเหมือนเป็นสิ่งที่ไม่ดีทั้งนั้น
แต่โชคยังดี ที่มีการรักษาโรค COPD
และข้อมูลเกี่ยวกับขั้นตอนการจัดการกับโรค COPD ดีขึ้น
สามารถช่วยปรับอัตราเสี่ยงที่เกิดจากโรคได้ดีขึ้น

Chronic bronchitis:
หลอลมอักเสบเรื้อรัง เกิดจากการละคายเคือง และการอักเสบของ
เยื่อบุภายในทางเดินลมหาย ทำให้มีน้ำเมือกเกิดมากขึ้น
เมื่อมีอาการบวมเกิดขึ้น ยิ่งทำให้ทางเดินของลมหายใจแคบลง ทำให้ลมผ่านได้ยากขึ้น

และการลำคายเคืองภายในทางเดินลมหายใจ อาจเป็นอันตรายต่อขน(cilia)
ที่อยู่ภายในผิวของหลอดลมได้ เป็นเหตุให้ขน (cilia)
ไม่สามารถทำงาน เพื่อทำให้หลอดลมสะอาดได้

เราจะบอกว่า คนไข้เป็นหลอดลมอักเสบเรื้อรัง เมื่อคนนั้น มีอาการไอเรื้อรัง
มีเสมหะ (mucous) และมีอาการหายใจติดขัด (shortness of breath)
โดยเป็นมานานเกิน 3 เดือน เป็นเวลา 2 ปีติดต่อกันไป

Emphysema:
Emphysema หมายโรคปอด ที่ถุงลมที่มีขนาดเล็ก ๆ เรียก alveoli
ซึ่งอยู่ที่ปลายสุดของทางเดินลมหายใจขนาดเล็ก มีลักษณะเหมือนพวงองุ่นถูกทำลายลง
เมื่อถุงลมถูกทำลายลง มันย่อมไม่สามารถให้มีการแลกเปลี่ยนระหว่าง
Oxygen และ carbon dioxide ที่เกิดขึ้นระหว่างเลือด และปอดได้ตามปกติ

ในโรค emphysema ท่อลมขนาดเล็กที่มีชื่อว่า bronchiole ซึ่งเป็นส่วนปลายสุด
จะสูญเสียความยืดหยุ่น (elasticity) ไป
เวลาหายใจออก มันจะแฟบตัวลง(ไม่เปิด)ทำให้มลมถูกกักไว้ในปอด
และป้องกันไม่ให้อากาศ และ ออกซิเจน เข้าสู่ปอดได้

continue: Understanding COPD (2)

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น