วันเสาร์ที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554

Epistaxis:

เมื่อท่านเจอคนมีเลือดกำเดา...
เช่นชายสูงอายุ อยู่ ๆ ก็มีเลือดกำเดาออก เป็นเวลานานประมาณ 5 นาทีก็หาย
อาทิตย์หนึ่ง จะเกิดสองสามครั้ง
เป็นปัญหา คือ ทำไมเกิดขึ้นบ่อยจัง ?



Credit: www.de.wikipedia.org

เมื่อมีเลือดกำเดาออก มันหมายถึงการเสียเลือดทางเยื้อบุภายในจมูก
ได้ยินพวกแพทย์ชอบเรียกว่า nosebleed หรือ epistaxis
ส่วนใหญ่แล้ว จะพบว่ามีเลือดไหลทางจมูกอย่างเดียว
ที่ปรากฏขึ้นเท่านั้น ไม่เห็นอย่างอื่นเลย

Considerations:



                   Credit: www.hughston.com

ลองมาพิจารณาดูเรื่อง “เลือดกำเดาออก”...มีอะไรน่าสนใจบ้าง ?
อย่างที่ได้กล่าวมา เลือดกำเดาออก เป็นเรื่องที่ใครต่างก็เคยพบเห็นกันมาแล้ว
จนถือเป็นเรื่องธรรมดา...บางท่านกล่าวว่า “ไม่เห็นต้องไปพบแพทย์” เลย
เลือดกำเดาออก อาจเกิดจาก การละคายเคืองของ (irritation) เยื่อบุภายในจมูก
หรือจากการเป็นหวัด คัดจมูก
มันอาจทำให้บางคนตื่นตกใจได้
แต่...ไม่ต้องตกใจ เพราะส่วนน้อยเท่านั้น ที่จะเป็นอันตรายต่อชีวิตได้

ภายในจมูก จะมีเส้นเลือดเส้นเล็ก ๆ มากมาย ซึ่งง่ายต่อการฉีกขาด และทำให้เลือดออกได้
เพียงแค่ลมหายใจเข้า-ออกภายจมูก สามารถทำให้ผิวภายในจมูกแห้ง
และทำให้เกิดการละคายเคืองเยื้อบุภายใน ตามด้วยการมีสะเก็ด (crusts)เกิดขึ้น
มันมีลักษณะเป็นแผ่นแข็ง ๆ เกาะติดภายในเยื้อจมูก
เมื่อใดที่มันถูกขยี้ หรือถูกแคะ หรือถูกเป่าให้หลุด มันสามารถทำให้บาดแผลบนเส้นเลือด
และทำให้เกิดมีเลือดออกได้

ตามความเป็นจริง เยื่อบุภายในจมูกจะทำให้แห้งได้ และถูกละคายเคืองจาก
ความชื้นอากาศต่ำ จากโรคภูมิแพ้ หรือจากการเป็นหวัด หรือจากโรค sinuses
ดังนั้น เราจึงมักจะพบเห็นคนมีเลือดกำเดา ในช่วงฤดูหนาว
ซึ่งเป็นช่วงที่มีเชื้อไวรัส ทำให้คนเกิดเป็นหวัดมากขึ้น

คนเรามักจะใช้เครื่องทำความร้อนภายในบ้าน เป็นเหตุทำให้เยื่อบุภายในจมูกเกิดแห้งได้
นอกเหนือจากนั้น เรายังพบสาเหตุอย่างอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดมีเลือดกำเดาออก ได้ เช่น
แผ่นกันระหว่างรูจมูก (nasal septum) เกิดการเบี่ยงเบนไป หรือมีวัตถุแปลกปลอม
ในรูจมูก หรือ มีสิ่งอุดตันภายในจมูก ซึ่งสามารถเป็นเหตุให้เกิดมีเลือดกำเดาออกได้เช่นกัน

เลือดกำเดาออกส่วนใหญ่ จะเกิดจากส่วนหน้าของแผ่นกั้น (septum) ของรูจมูก
ซึ่งเป็นแผ่นเนื้อที่ทำหน้าทีแยกรูจมูกให้เป็นซ้าย-ขวา
ที่บริเวณแผ่นกั้น (septum) ของรูจมูก จะพบว่า ผนังเส้นเลือดจะมีลักษณะเปราะบาง
โดยเฉพาะในคนสูงอายุ เส้นเลือดในบริเวณดังกล่าว สูญเสียความยืดหยุ่นไป
เพราะผนังเส้นเลือดแข็ง (arteriosclerosis) จากการเกาะตัวของคราบไขมัน
ยิ่งมีโอกาสทำให้เกิดการฉีกขาดของเส้นเลือดได้ง่าย ทำให้เลือดออก

นอกจากที่กล่าว มีเพียงส่วนน้อย ที่เลือดจะออกตรงบริเวณ ด้านหลัง
ของแผ่นกั้นรูจมูก ซึ่งยากต่อการควบคุมไม่ให้เลือดออกได้

ได้กล่าวมาว่า เลือดกำเดาออก เป็นเรื่องที่ไม่น่ากลัว ไม่เห็นต้องพึ่งพาหมอแต่อย่างใด
ความคิดเห็นดังกล่าว เป็นความคิดเห็นที่ถูกต้อง
แต่ไม่ถูกต้องทั้งหมด เพราะมีบางกรณี เลือดกำเดาออก มันอาจบ่งบอกให้เราทราบถึง
ความผิดปกติของเลือด (bleeding disorders) หรือ
บ่งบอกให้ทราบว่า คนไข้เป็นความดันโลหิตสูง

มีบ่อยครั้ง ที่เลือดกำเดาออก อาจเนื่องมาจาก ความผิดปกติทางพันธุกรรมอย่างหนึ่ง
ซึ่งแพทย์เขาเรียกว่า hereditary hemorrhagic telangiectasia
( HHT หรือ Osler_Weber_Rendu syndrome)

หรืออาจเกิดจากการที่คนไข้รับยาป้องกันไม่ให้เลือดจับตัวเป็นก้อน (clot) เราเรียกว่า
Blood thinner ซึ่งหมายถึงยา ที่ทำให้เลือดไหลเวียนได้สะดวก
ได้แก่ยาต่อไปนี้ คือ coumdin , plavix และ aspirin
ยาเหล่านี้ สามารถทำให้เลือดออกทางจมูกได้เช่นกัน

Common Causes:
กล่าวโดยรวม เลือดกำเดาออก มีสาเหตุุมากมาย ซึ่วพอรวบรวมได้ดังนี้

• Allergic rhinitis
• An object stuck in the nose
• Barotrauma
• Blowing the nose very hard
• Chemical irritants
• Direct injury to nose, including a broken nose
• Nose picking
• Overuse of decongestant nasal sprays
• Repeated sneezing
• Surgery on the face or nose
• Taking large doses of aspirin or blood-thinning medicine
• Upper respiratory infection
• Very cold or very dry air
• arteriosclerosis

continue > (2)

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น