วันจันทร์ที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2557

จะหยุดยาตัวใดดี... ? P3 : How can you decide which medicine should be stopped ?

June 24, 2014

ในการตรวจสอบการรักษาของคนสูงอายุ 
ซึ่งจำเป็นต้องกินยาหลายขนานนั้น นับเป็นเรื่องที่มีความสลับซับซ้อน 
และกินเวลา และหากต้องการที่จะหยุดยา  นับเป็นการยากที่จะบอกได้ว่า 
 ควรหยุดยาตัวใด  ในบางสถานการณ์ เราอาจต้องหยุดยาตัวที่สงสัย 
 แล้วดูว่ามีอะไรเกิดขึ้น

มีวิธีหนึ่งที่นำมาใช้เพื่อพิจารณา  ว่ามียาตัวใดบ้างที่สามารถหยุดได้
โดยการแบ่งยารักษาของคนไข้ออกเป็นสองกลุ่มใหญ่ๆ :

กลุ่มแรก -เป็นกลุ่มยาที่ออกฤทธิ์เพือทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น
กลุ่มที่สอง - เป็นกลุ่มยาทำหน้าที่เกี่ยวกับการป้องกันโรค

การแบ่งงยาออกเป็นสองกลุ่มดังกล่าว...
อาจเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีสำหรับการพูดคุยระหว่างแพทย์ และคนไข้เกี่ยวกับยา
แต่ละขนานว่า  ยาแต่ละตัวมีความสำคัญ และมีเป้าหมายในการใช้อย่างไร ?
ที่สำคัญ   อาจมียาบางขนาน  มีความสำคัญเฉพาะคนไข้คนนั้น ๆ หรือไม่ ?

ตัวอย่างการหยุดยาโดยอาศัยการแบ่งยาเป็นกลุ่ม:

 กลุ่มยาที่ทำให้คนไข้รู้สึกดี และทำให้คุณภาพชีวิตในแต่ละวันดีขึ้น 
 เช่น   ยาแก้ปวด (analgesics), ยารักษาต่อไทรอยด์ทำงานน้อย ( thyroxine)
 หรือยารักษาอาการเจ็บหน้าอกจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ( anti-anginals)
จากการหยุดยาดังกล่าว มีคนไข้บางรายมีอาการเลวลง  หรือไม่สามารถ
ทำงานได้ตามปกติ   

อย่างไรก็ตาม มียาบางขนานสามารถหยุดยา (stopped)ได้ หรือลดขนาดลง 
(stepped down)  หรือใช้เมื่อจำเป็น  เช่นยารักษากรดในกระเพาะอาหาร PPI
(proton pump inhibitor)

 กลุ่มยาที่ใช้เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคในอนาคต เช่น ยากลุ่มลดไขมันใน
กระแสเลือด (statins),  ยาป้องกันการจัดตัวของเกล็ดเลือด(aspirin)  และ ยา
ป้องกันไม่ให้เกิดลิ่มเลือด (warfarin) หรือยาป้องกันไม่ให้สูญเสียความหนา
แน่นมวลกระดูก (bisphosphonates)

ในการพิจารณาว่า จะหยุดยาเหล่านี้ดีหรือไม่   เราควรพิจารณาในประเด็น
ที่เป็นประโยชน์  และอันตรายที่พึงจะเกิดขึ้นกับคนไข้บางรายเป็นการเฉพาะ, 
และระยะเวลาที่ต้องเสียไปเพื่อให้ได้ประโยชน์จากการใช้ยา   รวมถึงอายุที่
เหลือของคนไข้  ซึ่งคาดว่าจะเหลืออยูอีกเท่าใด (life expectancy)

เป็นการยากที่จะบอกได้ว่า คนไข้ที่เรากำลังได้รับการรักษาอยู่นั้นจะมี
อายุยืนยาวอีกนานแค่ใหน   จะใช้อายุเพียงอย่างเดียวมาตัดสินก็ไม่พอแน่
เราจำเป็นต้องนำเอาโรคที่เขากำลังเป็นมาพิจาณาด้วยว่า โรคที่เป็นรุนแรง
มากแค่ใหน ?  ยังสามารถทำงานได้ดีหรือไม่ ?....

หากการวินิจฉัยได้ว่า...โรคที่คนไข้กำลังเป็นอยู่นั้น ท ำให้เขามีชีวิตไม่ยืน
ยาวแน่   การตัดสินใจหยุดยาที่ใช้ในระยะยาวก็เป็นเรื่องที่เหมาะสม  แต่
ตามความเป็นจริง ในการปฏิบัติจะแตกต่างกันไป  เช่น  การหยุดยาทุกตัว
ยกเว้นเฉพาะยาบรรเทาอาการ   หรือให้ใช้ยาเดิมทุกตัวไปจนกว่าคนไข้ไม่
สามารถจะกินยาได้

<<BACK       NEXT> > P. 4: Factors to considering whch medicine can be stopped –
 The wish of the patient

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น