วันอังคารที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2555

Arthritis Overview : โรคไขข้อที่เกิดขึ้นกับคนเรา...

8/28/12

มีใครใดบ้าง...  ที่ไม่เคยปวดตามข้อเลย ? 

โรคไขข้อ  หรือ โรคข้ออักเสบ 

เป็นคำที่ครอบคลุมโรคทกชนิดที่เกิดขึ้นกับข้อของมนุษย์เรา   

โดยมีโรคมามาย   ที่เกี่ยวกับข้องกับการทำให้เกิดโรคไขข้อขึ้น  แต่ละชนิด
ต่างมีสาเหตุแตกต่างกัน   จำเป็นต้องไดรับการรักษาที่ไม่เหมือนกัน

โรคไขข้อ  สามารถทำให้เกิดอาการเจ็บปวดได้อย่างแสนสาหัสได้
บางรายจำเป็นต้องได้รับการรักษา  เพื่อหยุดยั้งไม่ให้ข้อถูกทำลายไป

การที่คนเราอยู่ในสภาพกระฉับกระเฉง  ออกกำลังกายอยู่เสมอ
ย่อมสามารถลดความเสี่ยงจากการเป็นโรคไขข้อได้ระดับหนึ่ง
รวมไปถึงโรคอื่นอื่นด้วย

 

โรคที่เราเรียกว่า ข้ออักเสบ (arthritis)...
เป็นผลเนื่องมาจาก  การอักเสบ (inflammation),  เจ็บปวด (pain)  และ  
การเคลื่อนไหวลำบาก (stiffness)  ซึ่ง  มักจะเกิดขึ้นที่ข้อต่างๆ  และ  
เนื้อเยื่อเกี่ยวกัน (connective tissues)
เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน   จะทำหน้าที่ช่วยยึด  ช่วยสนับสนุน  หรือประกองข้อต่าง ๆ
ให้อยู่ในที่ ๆ มันควรอยู่  ซึ่งเนื้อเยื่อเกี่ยวพันเหล่านี้  จะอยู่ในรูปของกล้ามเนื้อ,
กระดูกอ่อน,  พังผืด  และ เอ็นต่าง ๆ


มีคนเป็นจำนวนไม่น้อย  ที่เป็นโรคไขข้ออักเสบ  จะมีผลกระทบต่อส่วนอื่น ๆ 
ของร่างกายด้วย   ซึ่งอาจเรื้อรัง  และบางราย  เช่น  โรคเก้า   จะมีอาการ
ของข้ออักเสบเกิดขึ้นแบบเป็น ๆ หาย ๆ อยู่ตลอด

ข้ออักเสบที่เรากล่าวถึงนั้น  เป็นการอักเสบที่เกิดขึ้นจริง
ซึ่งหมายความว่า  ข้อเกิดการอักเสบ  ทำให้ข้อมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้น (warmth), 
บวม (swelling).   แต่สำหรับข้อเสื่อม (degenerative) ทั้งหลาย  
เราจะพบว่าเนื้อเยื่อที่รองข้อกระดูก (cartilage lining)  จะเสื่อม และบางลง
บางรายอาจมีการอักเสบเกิดร่วมด้วย  แต่ก็มีการอักเสบน้อยมาก

การทำงานของข้อ (How the joint works)
ที่ปลายสุดของกระดูกมาจรดกัน  แต่ละปลายจะถูกปกคลุมด้วยกระดูกอ่อน 
รอบข้อใหญ่ ๆ เช่น  ข้อสะโพก, ข้อเข่า และ ข้อไหล่  จะมีเยื่อเนื้อคล้ายถุง
เรียกว่า  Bursa  ซึ่งจะถูกบุด้วยเซลล์มีลักษณะคล้ายเซลล์ที่บุในข้อ 
มันจะทำหน้าที่ลดแรงเสียดทาน (friction) ระหว่างกล้ามเนื้อ, เอ็น  และ กระดูก
สำหรับเซลล์ที่บุภายในข้อ  จะทำหน้าที่สร้างน้ำไขข้อขึ้นมา  
เพื่อทำการหล่อลื่น และให้อาหารแก่ข้อ

เยื่อพังผืด  มีลักษณะเป็นแผ่น (ligament) 
ซึ่งนอกจากจำทำหน้าที่ยึดกระดูกให้อยูติดกันแล้ว  และ  ช่วยให้กระดูกข้ออยู่ในแนว
ที่เหมาะสมอีกด้วย

ส่วนเอ็น (tendons)  จะทำหน้าทียึดกล้ามเนื้อ และกระดูก 
จะเกิดการเคลื่อนไหวได้  ก็ต่อเมือกล้ามเนื้อกล้ามเนื้อ  ที่อยู่ทางด้านหนึ่งของข้อ
เกิดหดตัว (contract)  แลการการหดตัว จะมีการดึงเอ็นที่ไปยึดติดกับกระดูก
ที่อยู่อีกด้านหนึ่งของข้อ

ผลของข้ออักเสบ ที่มีต่อข้อ
คำว่า  arthritis เมื่อถอดความเป็นภาษาไทย  ก้ได้ความว่า  ข้ออักเสบ
การอักเสบที่เกิดขึ้น  เป็นปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ  ทีสนองตอบต่อการบาดเจ็บ 
หรือ การอักเสบติดเชื้อ (infection)     ซึ่งเป็นกระบวนการที่สลับซับซ้อน  
ก่อให้เกิดอาการบวม (swelling), เจ็บปวด (pain), ร้อน (warmth) และ แดง (redness)
ตรงบริเวณที่มีการอักเสบ

การอักเสบไม่จำเป็นต้องเป็นการสนองตอบาดเจ็บที่ร่างกายได้รับไม่
แต่การอักเสบที่เกิดขึ้น  อาจเป็นตัวทำให้บาดเจ็บเลวลงได้เช่นกัน
ปัญหาที่สำคัญ เมื่อมีการอักเสบ  คือ  การอักเสบที่เกิดยังคงมีอย่างต่อเนื่อง  ไม่หาย,  
อาจมีความรุนแรงต่างกัน  หรือ  เกิดซ้ำขึ้นมา  หรือ  
มีการแพร่กระจายไปที่ส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย

ข้อ และบริเวณรอบ ๆ ข้อ... 
สามารถเกิดอักเสบโดยสาเหตุหลายอย่าง  เป็นตันว่าได้รับบาดเจ็บ,  โรค, 
เกิดการอักเสบติดเชื้อ,  หรือเกิดจากเสื่อมสลายจากการใช้งาน  ฃ
ซึ่งเกิดขึ้นตามธรรมชาติตามเวลาที่ผ่านไป
มีการอักเสบหลายอย่าง  ถูกเข้าใจว่า 
เป็นผลมาจากการอักเสบที่เราไม่สามารถควบคุมได้  เพราะเป็นผลมาจากโรค
ทางระบบภูมิคุ้มกัน  ซึ่งแทนที่จะปกป้องตนเองจากสิ่งแปลกปลอมที่ล่วงล้ำเข้า
สู่ร่างกาย  เช่น เชื้อโรคทั้งหลาย  แต่มันไม่ทำเช่นนั้น  มันหันกลับมาทำลายตัวเอง...
นั่นแหละที่เราเรียกว่า  โรคทางระบบภูมคุ้มกันเขาละ!.
บางครั้ง  ข่อเกิดการอักเสบ  มีอาการบวม  และกดเจ็บ  
โดยที่เราไม่พบสาเหตุใด ๆ
เมื่อข้อเกิดการอักเสบ (arthritic)...
ข้อจะบวม (swelling) ขึ้นมา  และเป็นเหตุให้เกิดการเคลื่อนไหวลำบาก (stiffness),
ไม่สามารถเคลื่อนไหว (rigidity)  และ เกิดการทำลาย (damage)  ของเนื้อเยื่อ
อาการปวด (pain) ซึ่งเป็นคลื่นสัญญาณบอกให้เราทราบว่า 
มีอะไรบางอย่างผิดปกติ  โดยมันจะปรากฏขึ้นในขณะที่มีการเคลื่อนไหวของข้อ
ทำให้การเคลื่อนไหวลดลง
เมื่อการเคลื่อนไหวลดลง  ปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา  จะทำให้กล้ามเนื้อที่อยู่รอบ ๆ 
ข้ออักเสบ},  เกิดการอ่อนแรงลง (weaken)  เป็นเหตุให้ข้อถูกทำลายเพิ่มขึ้น  และ
เมื่อเวลาผ่านไปนานเข้า  กระดูกอ่อนที่ทำหน้าที่ปกคลุมกระดูกข้อ  จะบางลง 
และเกิดการแตกสลายลงในที่สุด   เป็นเหตุให้เกิดการทำลายกระดูกข้อ
และ  ลงเอยด้วยการทำให้ข้อผิดรูปได้


จากกระบวนการดังกล่าว  ไม่ว่าสาเหตุทำให้เกิดข้ออักเสบจะเป็นอะไร
มันอาจทำให้เกิดข้ออักเสบที่มีรูปแบบที่แย่ที่สุดได้
จะว่าไปแล้ว  ข้ออักเสบมีมากกว่า 100 ชนิดด้วยกัน
แต่ละชนิด  จะมีอาการที่เป็นเอกลักษณ์ของมัน  และการเปลี่ยนแปลงของแต่ละโรค
จะพัฒนาได้ในรูปแบบที่แตกต่างกันไป
ถ้าท่านเกิดข้ออักเสบขึ้นมา  ส่วนใหญ่แล้ว 
ท่านจะรู้สึกเจ็บปวดที่บริเวณข้อที่เป็นโรค   และ  มีการเคลื่อนไหวข้ออยู่ในวงจำกัด 
ในกรณีที่เป็นข้ออักเสบเรื้อรัง  อาการปวดข้ออาจหายไปเป็นเวลานาน (remission)
และกลับมีอาการขึ้นมาใหม่ (flare up)  สลับกันไป 
ถ้าข้ออักเสบมีความรุนแรง  อาจกระทบกับชีวิตประจำวันได้ 
เช่นการเดิน,  การแต่งตัว  หรือ  การอาบน้ำ
ในคนไข้ที่เป็นข้ออักเสบที่พบได้บ่อย  เช่น โรค “รูมาตอยด์”  เราจะพบว่า
อาการปวด  และ  การเคลื่อนไหวลำบาก  จะมีความรุนแรงในตอนเช้า หรือ ในบางวัน
บางครั้ง  อาการจะหายไปเป็นเวลานาน  และ นาน ๆ  จะปรากฏขึ้นในตอนหลัง

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น