วันศุกร์ที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2555

Diabetic Ketoacidosis 1

8/10/12

เมื่อท่านเป็นโรคเบาหวาน...
ท่านควรทราบว่า  ท่านมีโอกาสมีเลือดเป็นกรดได้
ถ้าท่านไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในกระแสเลือดของท่านได้   
ซึ่งมันเป็นส่วนหนึ่งในความรับผิดชอบของท่านเอง

เลือดเป็นกรดในเบาหวาน  เรียก Diabetic ketoacidosis
มันเป็นภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน 
ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อร่างกายของท่าน  มีอินซูลินน้อยกว่าที่ร่างกายต้องการ
เมื่อมีปัญหาดังกล่าว  จะทำให้เลือดเกิดเป็นกรด  และ ร่างกายตกอยู่ในสภาพ
ของการขาดน้ำอย่างรุนแรง  ถึงขั้นเป็นอันตรายต่อชีวิตได้

ภาวะ Diabetic ketoacidosis …
สามารถเกิดขึ้นได้เมื่อ  โรคเบาหวานไม่ได้รับการรักษาได้ดีพอ  หรือ
อาจเกิดขึ้น  เมื่อคนไข้ที่เป็นโรคเบาหวานเกิดโรคอะไรสักอย่างที่มีความรุนแรง
เช่น การอักเสบติดเชื้อ  สามารถทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรดได้

เพื่อที่เราจะจัดการกับมันได้....
เราต้องทำความเข้าใจกับภาวะดังกล่าว 
ก่อนอื่น  เราต้องเข้าใจก่อนว่า  ร่างกายของคนเราได้พลังจากไหน? 

เราได้พลังจากน้ำตาล  ที่ได้จากอาหารที่รับทานทุกวัน  และพลังจากส่วนอื่น ๆ
อาหารที่เรารับทานเข้าไป  จะถูกร่างกายย่อยให้เล็กลง 
และ  อาหารส่วนใหญ่เรารับประทานจะเป็นน้ำตาล “กลูโกส
ซึ่งจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด  และ เป็นหน้าที่ของ “อินซูลิน”
จะทำให้น้ำตาลดังกล่าวจากกระแสเลือดเคลื่อนเข้าสู่เซลล์ของร่างกาย 
จากนั้นน้ำตาลจะถูกใช้เป็นพลังงานต่อไป



ปกติแล้ว อินซูลิน จะถูกสร้างโดยตับอ่อน...
แต่ในคนที่เป็นเบาหวานประเภทหนึ่ง (DM1) จะไม่สามารถสร้างอินซูลินได้เพียงพอ
จำเป็นต้องได้รับการฉีดทุกวัน  เขาจึงจะมีชีวิตอยู่ได้...

ร่างกายของมนุษย์เราที่มีชีวิตอยู่ได้  จำเป็นต้องได้รับพลังงานอยู่ตลอดเวลา
เมื่อร่างกายของเรามีอินซูลินในปริมาณมากพอ  พลังงานที่ร่างกายได้
จะเป็นพลังงานที่ได้จากน้ำตาลกลูโกส  แต่หากร่างกายไม่มีอินซูลินในเลือด 
ในปริมาณที่เพียงพอ ...อะไรจะเกิดขึ้น ?

ภายใต้ภาวะที่ร่างกายขาดอินซูลิน...
ตับของมนุษย์เราได้ถูกโปรแกรมให้ทำงาน  ด้วยการผลิตพลังงานฉุกเฉินขึ้น
พลังงานฉุกเฉินที่กล่าวถึง  จะได้จากไขมัน  เรียก  Ketones ( หรือ ketoacids)
และสาร ketones   จะให้พลังงานแก่ร่างกายแทนน้ำตาล

อย่างไรก็ตาม  ถ้าร่างกายของคนเราต้องพึงพาพลังงานจาก ketones
เป็นเวลานาน  ไม่ช้าไม่นาน  เราะรู้สึกไม่สบาย 
ทั้งนี้เพราะสาร  ketones เป็นสารเคมีที่มีฤทธิ์เป็นกรด  และ
จะเกิดเป็นพิษเมื่อมี ketone ในเลือดในปริมาณมาก 
เมื่อมีสาร ketones สะสมในเลือดในปริมาณสูง 
จะทำให้เกดภาวะเลือดเป็นกรด  เราเรียกว่า ketoacidosis 
ซึ่งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสารเคมีที่มีอยู่ในร่างกาย
และ มีผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ

เมื่อเลือดกลายเป็นกรดขึ้น  มันจะทำให้คนไข้เกิดอาการอาเจียน,  ปวดท้อง
และหากความเป็นกรดรุนแรง   ภาวะ ketoacidosis 
สามารถทำให้ความดันโลหิตลดต่ำลง,  หมดสติ (coma)
และ ถึงแก่ความตายได้

ภายใตภาวะของเลือดเป็นกรด  ยังมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงอีก
ย่อมทำให้คนไข้เกิดภาวะเสียน้ำอย่างมาก (dehydration) 
เป็นภาวะที่ร่างกายไม่มีอินซูลินเพียงพอ  ที่จะเคลื่อนย้ายน้ำตาลเข้าสู่เซลล์ได้

ภายใต้ภาวะ ketoacidosis  จะพบว่า 
ระดับน้ำตาลขึ้นสูงถึง 400 mg /dL  น้ำตาลจะถูกขับออกทางปัสสาวะ 
พร้อมกับดึงน้ำ, sodium  และ postassium  ออกไปพร้อมกับปัสสาวะ
ในทุกโมเลกุลของน้ำตาล  จึงเป็นเหตุให้คนที่เลือดเป็นกรดดังกล่าว 
เกิดการสูญเสียน้ำ  และ electrolyte เป็นจำนวนมาก

ในกรณีดังกล่าว  คนไข้จะปัสสาวะออกมากผิดปกติ 
สุดท้ายคนไข้ไม่สามารถดื่มน้ำได้เพียงพอ  เท่ากับน้ำที่เสียไป
ร่วมกับอาการอาเจียนจากการที่เลือดเป็นกรด  ยิ่งทำให้คนไข้เสียน้ำ
และเกิดอาการขาดน้ำได้อย่างมาก (dehydration)

คนที่เป็นโรคเบาหวานประเภทหนึ่ง 
ต่างมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะ ketoacidosis
การเกิดภาวะดังกล่าว  เป็นผลมาจากท่านหยุดฉีดอินซูลิน 
หรือได้รับอินซูลินได้ไม่เพียงพอ  หรืออาจเกิดจากภาวะการอักเสบ 
หรือ มีภาวะความเครียดทางกาย  เช่น  การผ่าตัด  หรือได้รับบาดเจ็บ

สำหรับเบาหวานประเภทสอง (DM2)...
เราจะไม่ค่อยพบภาวะเลือดเป็นกรด (ketoacidosis) กันหรอก
เพราะคนเป็นเบาประเภทสอง  จะพบว่า  ระดับอินซูลินจะไม่ลดต่ำลงพอที่จะ
กระตุ้นใหตับสร้าง ketone

สำหรับในเด็กที่เป็นเบาหวานประเภทหนึ่ง (DM1)…
ปรากฏว่า  มีเพียง 25 % ของเด็กที่เป็นโรคเบาหวานเท่านั้น 
ที่จะมาพบแพทย์ด้วยอาการแรก  คืออาการของเลือดเป็นกรด

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น